کنفرانس بین‌المللی «حقوق بین‌الملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع» در تهران، نه‌تنها صحنه‌ای برای بازخوانی جنگ 12 روزه و تبیین نقش دیپلماسی اقتدارگرایانه ایران بود، بلکه ابتکاری برای بازگرداندن نظم حقوقی جهانی، مقابله با یکجانبه‌گرایی آمریکا و صهیونیسم، و تثبیت الگوی امنیت منطقه‌محور ایران محسوب می‌شود.
نورنیوز-گروه سیاسی: کنفرانس «حقوق بین‌الملل تحت تهاجم: تجاوز و دفاع» در تهران که با حضور سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و ۳۵۰ میهمان بین‌المللی و داخلی، شامل هیات‌های دیپلماتیک، اساتید و نخبگانی از کشورهای فرانسه، ایتالیا، یونان، لبنان، عراق، ایرلند، اسلواکی، انگلیس، فنلاند، روسیه و کشورهای دیگر منطقه، برگزار شد. فراتر از یک همایش علمی بود و به صحنه‌ای برای تشریح روند خطرناک گذار جهان از «نظم قاعده‌محور» به «نظم زورمحور» تبدیل شد. عباس عراقچی در سخنانی صریح اعلام کرد نظمی که غرب از آن دفاع می‌کند، عملاً به ابزاری گزینشی برای پیشبرد اهداف آمریکا تبدیل شده است؛ نظمی که تنها وقتی فعال می‌شود که قرار باشد دیگران محدود شوند. او دکترین «صلح از طریق قدرت» دولت آمریکا را «هژمونی از طریق زور» نامید و این روند را «بازگشت رسمی آمریکا به قانون جنگل» توصیف کرد؛ جایی که قدرت جایگزین منطق، قانون و الزامات حقوقی می‌شود.
دیپلماسی؛ نخستین قربانی جنگ ۱۲ روزه
عراقچی بخش مهمی از سخنانش را به حمله ۲۳ خرداد اختصاص داد و آن را «شلیک نخستین به میز مذاکره» خواند. او گفت ایران و آمریکا پنج دور مذاکره در عمان پشت سر گذاشته بودند و قرار بود دور ششم تنها دو روز پس از حمله آغاز شود؛ اما «دیپلماسی اولین قربانی جنگ ۱۲روزه شد». این روایت، پیام روشنی به جامعه بین‌المللی داشت: جنگ‌ها نه از میدان، بلکه از تصمیم سیاسی آغاز می‌شوند و نخستین هزینه آنها، نابودی سازوکارهای حل‌وفصل مسالمت‌آمیز است.
افشاگری اسلامی؛ حمله به رادیودارو و تهدید پادمان
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، بُعد تازه‌ای از ماجرا را آشکار کرد. او گفت برای نخستین بار در جهان، تأسیسات هسته‌ای ثبت‌شده، شناخته‌شده و تحت نظارت آژانس هدف حمله قرار گرفته‌اند. مهم‌ترین بخش سخنان او، اشاره به هدف نخست حمله بود: «اولین نقطه‌ای که بمباران شد، تأسیساتی مرتبط با تولید رادیودارو بود»؛ مرکزی که میلیون‌ها بیمار صعب‌العلاج از خدمات آن بهره‌مند می‌شوند. اسلامی تأکید کرد اطلاعات این مرکز همان اطلاعاتی است که آژانس در اختیار دارد؛ موضوعی که بار دیگر نگرانی‌ها درباره «نشت اطلاعات حساس» در شبکه‌های بین‌المللی را برجسته کرد.
پیام تهران؛ دفاع مشروع، قانون‌مداری و انتخاب سخت جهان
عراقچی و اسلامی هر دو بر این نکته تأکید کردند که پاسخ ایران دقیقاً طبق ماده ۵۱ منشور ملل متحد و با رعایت اصول تناسب، ضرورت و تفکیک میان اهداف نظامی و غیرنظامی انجام شده است. عراقچی همچنین رژیم صهیونیستی را «کارگزار بی‌قانونی» در منطقه خواند و یادآور شد این رژیم در دو سال گذشته به هفت کشور حمله کرده و به‌دنبال بازنویسی مرزهای غرب آسیاست. به‌گفته او، حمله اخیر به تهران «تهاجمی تمام‌عیار به منشور ملل متحد، نظام عدم‌اشاعه و امنیت منطقه‌ای» بود و با هدایت مستقیم آمریکا و حمایت تسلیحاتی ناتو انجام شد. پیام نهایی نشست روشن بود: جهان امروز میان «نظم زور» و «نظم قانون» در بزنگاهی سرنوشت‌ساز قرار دارد و ایران انتخاب خود—قانون، همکاری جمعی و مقاومت در برابر زور—را اعلام کرده است.
نشست تهران نشان داد بحران کنونی، فراتر از یک تنش منطقه‌ای و نشانه آغاز فروریزی نظم حقوقی جهان است. حمله ۲۳ خرداد و هدف‌گیری تأسیسات رادیودارو، هشدار آشکاری درباره گذار خطرناک قدرت‌های غربی به «سیاست زور» بود؛ گذاری که می‌تواند نظام پادمان، امنیت جمعی و اصول منشور ملل متحد را بی‌اثر کند. تهران تأکید کرد تنها راه مهار این روند، بازگشت عملی جامعه بین‌المللی به قانون، پایبندی به قواعد و تقویت سازوکارهای چندجانبه است و مقاومت در برابر زور، یک ضرورت راهبردی برای صیانت از ثبات منطقه و جلوگیری از سقوط کامل نظم جهانی است.