در سال 2024، بیش از نیمی از واردات جهان تنها در اختیار ده اقتصاد بزرگ است؛ الگویی که نشان می‌دهد ساختار تقاضای جهانی به‌شدت متمرکز، شکننده و وابسته به چند قدرت اقتصادی است.
نورنیوز-گروه بین‌الملل: تازه‌ترین داده‌های تجاری نشان می‌دهد ساختار تقاضای جهانی به‌طور چشمگیری در چند اقتصاد بزرگ جهان متمرکز شده است؛ موضوعی که پیامدهای مستقیم بر سیاست‌گذاری اقتصادی، تجارت بین‌الملل و تاب‌آوری اقتصاد جهانی دارد. در صدر این هرم، ایالات متحده قرار دارد که با واردات حدود ۳.۳ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۴، نه‌تنها بزرگ‌ترین واردکننده جهان است بلکه با اختلافی قابل توجه، موتور اصلی جذب کالا و خدمات بین‌المللی به شمار می‌رود. این حجم تقاضا باعث شده آمریکا نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری زنجیره‌های تأمین جهانی و تنظیم جریان تجارت جهانی داشته باشد.
در رتبه دوم، چین با ۲.۵ تریلیون دلار واردات ظاهر می‌شود؛ کشوری که با وجود نقش مهمش در صادرات جهانی، در بخش واردات نیز عملکردی چشمگیر دارد و طی سال‌های اخیر به‌واسطه ارتقای توان مصرف داخلی و توسعه صنایع پیشرفته، سهم وارداتی‌اش را تثبیت کرده است. آلمان نیز با ۱.۴ تریلیون دلار واردات جایگاه سوم را در دست دارد؛ جایگاهی که کیفیت صنعتی این کشور و نقش محوری آن در اقتصاد اتحادیه اروپا را منعکس می‌کند.
یکی از نقاط برجسته این رده‌بندی، هند است؛ کشوری که با ۷۱۸ میلیارد دلار واردات در جایگاه هشتم قرار گرفته و واردات آن سالانه حدود ۷ درصد رشد می‌کند. این روند نشان می‌دهد اقتصاد هند در مسیر گسترش طبقه متوسط، تقویت صنایع تولیدی و افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی، به بازار جذاب‌تری برای تجارت جهانی تبدیل شده است. سرعت رشد واردات هند می‌تواند این کشور را طی سال‌های آینده به یکی از قطب‌های تعیین‌کننده تقاضای جهانی بدل کند.
مهم‌ترین نکته این گزارش، سهم ده واردکننده برتر جهان است که بیش از نیمی از کل واردات جهانی را به خود اختصاص می‌دهند. این تمرکز بی‌سابقه روشن می‌کند که هرگونه تغییر در سیاست اقتصادی یا شرایط مالی این کشورها، می‌تواند موجی مستقیم در تجارت جهانی ایجاد کند. تداوم این ساختار وابستگی، از یکسو امکان مدیریت بهتر زنجیره‌های تأمین را فراهم می‌سازد و از سوی دیگر، آسیب‌پذیری اقتصاد جهانی را در برابر شوک‌های سیاسی، تجاری و مالی افزایش می‌دهد.
در مجموع، داده‌ها نشان می‌دهد که جهان با نظم تجاری‌ای روبه‌روست که در آن «تقاضا» نه به‌صورت پراکنده، بلکه در اختیار چند اقتصاد بزرگ متمرکز شده است. این تمرکز برای کشورهای درحال‌توسعه هم فرصت و هم هشدار است: فرصت از آن جهت که می‌توانند با هدف‌گیری این بازارها مسیر رشد صادراتی خود را روشن کنند؛ و هشدار از آن جهت که هر تغییر در سیاست‌های این قدرت‌ها می‌تواند مسیر تجارت جهانی را دگرگون سازد.