گزارش تازه مرکز آمار از هزینه ماهانه خانوار در سال 1403، تصویری روشن از شکاف اقتصادی میان استان‌های کشور ترسیم می‌کند؛ از تهرانِ 33 میلیونی تا سمنانِ 12 میلیونی.
نورنیوز-گروه اقتصادی: بر اساس داده‌های منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران، در سال ۱۴۰۳ متوسط هزینه ماهانه خانوار در کشور به ۲۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده است. اما پشت این میانگین، واقعیتی نابرابر و چندپاره نهفته است؛ واقعیتی که فاصله قابل توجهی میان پایتخت و استان‌های کم‌هزینه‌تر کشور را نشان می‌دهد.
در صدر فهرست، تهران با هزینه ماهانه حدود ۳۲.۹ میلیون تومان، رکورددار گران‌ترین استان کشور است. زندگی در پایتخت، با وجود تمرکز خدمات و مشاغل، همچنان بهای سنگینی دارد؛ از مسکن و حمل‌ونقل گرفته تا آموزش و بهداشت، همه‌چیز در تهران گران‌تر تمام می‌شود.
در رتبه‌های بعدی، استان‌های زنجان، چهارمحال‌وبختیاری، اصفهان، بوشهر و فارس با میانگین هزینه‌ای حدود ۲۵ میلیون تومان قرار دارند؛ یعنی فاصله‌ای حدود ۱۰ میلیون تومان با سطح زندگی تهرانی‌ها. این شکاف، بازتابی از اختلاف در دسترسی به فرصت‌های اقتصادی، تورم محلی و تفاوت در ساختار مصرف خانوارهاست.
در سوی دیگر جدول، سمنان با هزینه ماهانه ۱۲.۸ میلیون تومان در جایگاه کم‌هزینه‌ترین استان کشور قرار گرفته است. پس از آن، کرمان، آذربایجان غربی و ایلام با میانگین کمتر از ۱۴ میلیون تومان، جزو ارزان‌ترین استان‌ها هستند. البته این ارقام لزوماً به معنای رفاه بالاتر نیستند؛ در بسیاری از این مناطق، درآمدها نیز متناسب با هزینه پایین‌تر است و قدرت خرید تفاوت چندانی با استان‌های گران ندارد.
این آمارها نشانه‌ای از دوگانگی ساختار اقتصادی ایران است؛ جایی که شهرهای بزرگ با تورم مسکن و هزینه خدمات دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، در حالی که استان‌های کوچک‌تر با رکود و کاهش درآمد مواجه‌اند. در نتیجه، شکاف هزینه‌ای نه‌تنها بیانگر تفاوت قیمت‌ها، بلکه نمادی از نابرابری فرصت‌ها و توسعه منطقه‌ای در کشور محسوب می‌شود.
برآیند این داده‌ها، ضرورتی برای بازنگری در سیاست‌های توسعه متوازن، دستمزد منطقه‌ای و توزیع امکانات عمومی را یادآور می‌شود؛ چرا که فاصله میان استان‌های ۱۲ میلیونی و ۳۳ میلیونی، به‌روشنی بیانگر چالشی فراتر از ارقام اقتصادی است: چالش عدالت اجتماعی.