ایران با تولید سالانه بیش از 350 تُن زعفران، بی‌رقیب‌ترین قدرت زعفرانی جهان است؛ گوهری معطر و ارزشمند که نه‌تنها نماد کشاورزی سنتی ایران، بلکه سرمایه‌ای جهانی از خاک پارس است.
نورنیوز-گروه اقتصادی: زعفران، گرانبهاترین ادویه جهان و به‌درستی «طلای سرخ» نامیده می‌شود؛ محصولی که ریشه در فرهنگ، تاریخ و خاک حاصلخیز ایران دارد. براساس داده‌های اقتصادی منتشرشده از سوی Trend Economy و Dainik Jagran، ایران با تولید حدود ۳۵۰ تُن زعفران در سال، مقام نخست تولید جهانی را در اختیار دارد؛ جایگاهی که با فاصله‌ای چشمگیر نسبت به سایر کشورها حفظ شده است.
در رتبه دوم، هند با ۱۲ تُن قرار دارد و پس از آن یونان، مراکش و اسپانیا با تولیدی بین ۲ تا ۴ تُن، سهمی اندک از بازار جهانی دارند. این اختلاف عظیم نشان می‌دهد که زعفران ایرانی نه‌تنها از نظر حجم تولید، بلکه از نظر کیفیت، عطر و رنگ نیز بی‌رقیب است. استان خراسان رضوی، به‌ویژه شهرهای قائن، تربت‌حیدریه و گناباد، قلب تپنده این تولید ملی هستند.
در هند نیز، ایالت جامو و کشمیر بیش از ۹۵ درصد زعفران کشور را تولید می‌کند و ایالت‌های هیمالیا از جمله هیماچال پرادش و اوتاراکند تنها ۵ درصد سهم دارند. این داده‌ها نشان می‌دهد که شرایط اقلیمی خاص، ارتفاع، و نوع خاک، در کیفیت و بازدهی زعفران نقشی حیاتی دارند.
از سوی دیگر، ایالات متحده، استرالیا و عربستان سعودی سه مقصد اصلی صادرات زعفران به‌شمار می‌آیند. طبق آمار، ۱۹.۴ درصد صادرات جهانی زعفران به آمریکا، ۱۲.۷ درصد به استرالیا و ۹.۰۵ درصد به عربستان می‌رود. بخش بزرگی از این صادرات، زعفران ایرانی است که گاه از طریق بسته‌بندی‌های واسطه‌ای با نام دیگر کشورها به بازار جهانی راه می‌یابد.
با وجود این جایگاه استثنایی، چالش‌هایی چون قاچاق، برندسازی ناکافی و ارزش‌افزوده پایین، مانع بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های زعفران ایران است. کارشناسان معتقدند که با تمرکز بر «صادرات دانش‌بنیان» و «برندسازی جهانی»، ایران می‌تواند علاوه بر حفظ جایگاه نخست، سودآوری چندبرابری از این طلای سرخ داشته باشد.