پس از یک دهه رکود، آمار ساخت‌وساز در ایران با رشد 8.6 درصدی و ثبت بیش از 522 هزار واحد در سال 1403، نشانه‌ای از جان گرفتن دوباره صنعت مسکن و امید به تحقق وعده‌های دولت چهاردهم است.
نورنیوز-گروه اقتصادی: بازار مسکن ایران، یکی از پرنوسان‌ترین بخش‌های اقتصاد کشور، در دو دهه گذشته فراز و فرودهای متعددی را تجربه کرده است. از ثبات نسبی دوران اصلاحات تا جهش پرشتاب دولت احمدی‌نژاد و سپس رکود ساخت‌وساز در دولت روحانی، این بازار همواره آیینه‌ای از وضعیت اقتصاد کلان، سیاست‌های اعتباری و توان خرید خانوارها بوده است.
بر اساس داده‌های رسمی، در دولت سیدمحمد خاتمی حدود یک میلیون واحد مسکونی احداث شد؛ دوره‌ای که ثبات اقتصادی و کنترل تورم، زمینه‌ساز رشد منطقی ساخت‌وساز بود. در دولت محمود احمدی‌نژاد، با اجرای طرح «مسکن مهر»، ساخت‌وسازها جهشی خیره‌کننده یافت و به بیش از دو میلیون واحد رسید؛ هرچند این رشد با چالش‌هایی چون کیفیت پایین ساخت، بار مالی سنگین و پیامدهای تورمی همراه بود. در دوره حسن روحانی نیز حدود ۱.۶ میلیون واحد ساخته شد، اما رکود بازار و کاهش قدرت خرید مردم، مانع جهش قابل توجه شد.
اکنون، طبق آمار منتشرشده از سوی وزارت راه و شهرسازی، در دولت‌های سیزدهم و چهاردهم با رشد ۸.۶ درصدی نسبت به سال قبل، بیش از ۵۲۲ هزار واحد مسکونی در سال ۱۴۰۳ به مرحله ساخت رسیده است. این رقم بالاترین میزان در یازده سال اخیر به شمار می‌رود و به باور کارشناسان، می‌تواند نشانه‌ای از بازگشت نسبی اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار ساخت‌وساز باشد.
با این حال، هدف کلان دولت چهاردهم مبنی بر ساخت سالانه یک میلیون واحد در قالب «نهضت ملی مسکن» همچنان دور از دسترس است. وزارت راه اعلام کرده تا پایان سال آینده حدود ۱۲۰ هزار واحد از پروژه‌های نهضت ملی به بهره‌برداری خواهد رسید. گرچه این عدد فاصله زیادی با اهداف تعیین‌شده دارد، اما در شرایط تنگنای مالی، رشد تولید واقعی در این بخش را می‌توان نشانه‌ای مثبت و استمرار اراده دولت در تداوم طرح دانست.
کارشناسان بر این باورند تداوم این روند، منوط به تأمین منابع بانکی، کنترل قیمت زمین و مصالح، و ثبات سیاست‌های اقتصادی است. اگر این عوامل مدیریت شوند، بازار مسکن در نیمه دوم دهه ۱۴۰۰ می‌تواند بار دیگر به موتور محرک اقتصاد ایران بدل شود.