پژوهشگران دانشگاه کمبریج با رشد ساختارهای شبه‌جنین در آزمایشگاه موفق به تولید سلول‌های خونی انسان شدند؛ دستاوردی که می‌تواند راه را برای درمان اختلالات خونی و تولید خون سازگار با بدن بیماران هموار کند.
نورنیوز - گروه اقتصادی: پژوهشگران دانشگاه کمبریج به گزارش از گاردین موفق به رشد ساختارهای شبه‌جنین در آزمایشگاه شدند که قادر به تولید سلول‌های خونی انسان هستند. این پیشرفت می‌تواند افق‌های تازه‌ای در پزشکی ترمیمی بگشاید.
توانایی تولید سلول‌های بنیادی خون در آزمایشگاه، روزی می‌تواند درمان بیماران نیازمند پیوند مغز استخوان را با استفاده از سلول‌های خودشان میسر سازد. این پژوهش جدیدترین دستاورد در حوزه‌ای به‌سرعت در حال پیشرفت است که در آن مدل‌های جنینی از سلول‌های بنیادی و بدون نیاز به تخمک یا اسپرم ایجاد می‌شوند و پنجره‌ای به مراحل اولیه رشد انسان می‌گشایند.
دستاورد علمی در عمل
جیتش نوپِین (Jitesh Neupane)، نویسنده اول این مطالعه از مؤسسه گوردون دانشگاه کمبریج، لحظه پدیدارشدن رنگ قرمز خون در ظرف آزمایشگاه را هیجان‌انگیز توصیف می‌کند و می‌گوید: حتی با چشم غیرمسلح هم مشاهده‌شدنی بود.
این گروه پژوهشی از این روش نوین برای درک مراحل اولیه تکامل قلب و خون استفاده می‌کنند.
کاربردهای پزشکی امیدوارکننده
این فناوری جدید مسیر را برای تولید خون کاملاً سازگار با بدن هر بیمار هموار می‌کند. درحالی که روش‌های موجود برای تولید سلول‌های بنیادی خون انسان به ترکیبی پیچیده از پروتئین‌ها نیاز دارند، این روش، فرآیند تکامل طبیعی را تقلید می‌کند.
پروفسور عظیم سورانی (Azim Surani)، نویسنده ارشد و سرپرست علمی این پژوهش، تأکید می‌کند: این پژوهش در مراحل اولیه قرار دارد، اما توانایی تولید سلول‌های خونی انسان در آزمایشگاه، گامی مهم به سوی درمان‌های ترمیمی آینده به‌شمار می‌آید که از سلول‌های خودِ بیمار برای ترمیم و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده استفاده می‌کند.
گروه پژوهشی با بهره‌گیری از سلول‌های بنیادی انسان، موفق به بازسازی سلول‌ها و ساختارهایی شدند که معمولاً در هفته سوم و چهارم بارداری ظاهر می‌شوند. این مدل به گونه‌ای طراحی شده که فاقد بافت‌های تشکیل‌دهنده جفت و کیسه زرده است و در نتیجه، قابلیت نظری برای تبدیل به یک جنین کامل را ندارد.
سیر تکامل در آزمایشگاه
پژوهشگران ظهور ساختارهای سه‌بعدی شبه‌جنین را زیر میکروسکوپ دنبال کردند:
- روز دوم: تشکیل سه لایه زایا (اکتودرم، مزودرم و اندودرم)؛
- روز هشتم: ایجاد سلول‌های ضربان‌دار قلب؛
- روز سیزدهم: ظهور لکه‌های قرمز خون.
سلول‌های بنیادی خونی استخراج‌شده از این مدل، قابلیت تمایز به انواع مختلف سلول‌های خونی از جمله گلبول‌های قرمز حامل اکسیژن و گلبول‌های سفید ایمنی را دارا بودند.
این یافته‌ها که در نشریه معتبر سِل‌ریپورتز/ Cell Reports منتشر شده، بینشی جدید درباره چگونگی تشکیل طبیعی سلول‌های خونی در طول جنین‌زایی انسان ارائه می‌دهد و زمینه را برای پیشرفت‌های پزشکی در غربالگری داروها، مطالعه تکامل اولیه خون و سیستم ایمنی، و مدل‌سازی اختلالات خونی مانند لوسمی (سرطان خون) را فراهم می‌کند.