یوان ۲۰۲۵؛ تثبیت سلطه بر دلار

نورنیوز-گروه اقتصادی: دو سال پس از عبور تاریخی یوان از دلار در مارس ۲۰۲۳، اکنون آمارهای ۲۰۲۵ نشان می‌دهد این روند نه موقتی بلکه پایدار و ساختاری بوده است. سهم یوان در تسویه پرداخت‌ها و دریافت‌های بین‌المللی چین در محدوده ۵۱ تا ۵۳ درصد تثبیت شده و دلار با حدود ۴۳ درصد در جایگاه دوم قرار دارد. این تحول، چین را به پیشگام اصلی فرایند جهانی «غیردلاری‌سازی» بدل کرده است. از سال ۲۰۱۰ که سهم یوان در تجارت فرامرزی تقریباً صفر بود، تا امروز، پکن با راهبردی منظم و چندوجهی مسیر بین‌المللی‌سازی پول ملی خود را پیموده است. راه‌اندازی شبکه گسترده مبادلات ارزی دوجانبه (Currency Swap Lines) با بیش از ۴۰ کشور، توسعه سامانه پرداخت بین‌المللی CIPS به‌عنوان جایگزین سوئیفت، و گسترش استفاده از یوان در قراردادهای انرژی و کالاهای استراتژیک، سه ستون اصلی این سیاست محسوب می‌شوند. تحریم‌های مالی غرب علیه روسیه در سال ۲۰۲۲ و تهدید مشابه علیه چین، به پکن نشان داد که وابستگی به نظام دلاری، آسیب‌پذیری راهبردی ایجاد می‌کند. در واکنش، چین تلاش کرد تسویه‌ حساب‌های تجاری خود با شرکای اصلی همچون روسیه، عربستان، برزیل و اندونزی را با یوان انجام دهد. این اقدام ضمن تقویت ثبات ارزی، نفوذ مالی پکن را در آسیا و جنوب جهانی افزایش داده است. با این حال، کارشناسان اقتصادی معتقدند یوان هنوز راهی طولانی تا تبدیل‌شدن به رقیب واقعی دلار در ذخایر ارزی جهان پیش رو دارد. شفافیت محدود بازار مالی چین و کنترل سرمایه از موانع کلیدی‌اند. اما تداوم روند فعلی نشان می‌دهد که دوران سلطه مطلق دلار رو به پایان است و نظم پولی آینده، چندقطبی‌تر و متوازن‌تر خواهد بود — نظمی که در آن «یوان چینی» سهمی پایدار یافته است.