آکادمی نوبل جایزه نوبل ادبیات سال 2025 را به لازلو کراسناهورکای، نویسنده برجسته مجارستانی، اهدا کرد. این جایزه به پاس خلق آثاری قدرتمند و الهامبخش است که در میان هراسهای آخرالزمانی، بر نیروی جاودانه هنر تأکید دارند.
نورنیوز-گروه فرهنگی: آکادمی نوبل اعلام کرد جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۲۵ به لازلو کراسناهورکای (László Krasznahorkai)، نویسنده برجسته و صاحبسبک مجارستانی، اهدا میشود. در بیانیه آکادمی آمده است که این جایزه به او اعطا شده «بهدلیل خلق آثاری پرقدرت و الهامبخش که در میان هراس آخرالزمانی، همچنان بر نیروی جاودانه هنر تأکید میکنند».
کراسناهورکایی که متولد ژانویه ۱۹۵۴ در مجارستان است، حالا ۷۱ ساله است. او بیشک یکی از بزرگترین نویسندگان پستمدرن زنده به شمار میآید. سبک او بسیار طولانی، نفسگیر و اغلب بدون پاراگرافبندیهای سنتی است که نوعی حالت موسیقایی و بیوقفه به نثرش میدهد. دلیل اصلی شهرت و اثرگذاری عمیق او، توصیف دقیق و تاریک فروپاشی تمدن، پوچگرایی و اضطراب مدرن در اروپای شرقی است.
اثری که باعث مطرح شدن او شده، رمان «تانگوی شیطان» (Sátántangó) است که شاهکار سینمایی بلاتار با همین نام و محصول سال ۱۹۹۴ نیز بر اساس آن ساخته شد. جایزه من بوکر بینالمللی (Man Booker International Prize) که او در سال ۲۰۱۵ دریافت کرد، جایگاه او را در ادبیات جهانی تثبیت کرد. او نمایندهای قوی از ادبیات اروپای شرقی است که به سبکهای تجربی وفادار مانده است.
* تانگوی شیطان (Sátántangó): این اثر محوری او و نقطه عطف شهرتش محسوب میشود که فروپاشی جامعه در یک روستای دورافتاده مجارستان را به تصویر میکشد. از این کتاب دو ترجمه با همین نام موجود است که یکی را سپند ساعدی در انتشارات نگاه و دیگری را زهرا وثوقی در انتشارات هنر پارینه ترجمه کرده است.
* مالیخولیای مقاومت (The Melancholy of Resistance): این کتاب که تصویری حماسی از فروپاشی اجتماعی ارائه میدهد، با عنوان مالیخولیای مقاومت در ایران از سوی نشر ژرف به ترجمه علی معصومی منتشر شده است.
* جنگ و جنگ (War and War): یکی دیگر از رمانهای سنگین و مهم اوست که مرزهای میان سفر، فلسفه و روایت را درهم میشکند. این کتاب در زبان فارسی ترجمهای ندارد اما از این نویسنده، کتابهای دیگری همچون «حیوان درون» در نشر نظر، «آخرین گرگ» در نشر ثالث و «تعقیب هومر» در نشر خوب، هر سه به ترجمه نیکزاد نورپناه به چاپ رسیده است.