سفر پزشکیان به پکن برای اجلاس شانگهای، بیش از یک دیدار دیپلماتیک معمولی است؛ تهران با استفاده از مزیت ژئوپلیتیک و همکاری راهبردی با چین و روسیه، به دنبال نقش‌آفرینی محوری در اتصال شرق و غرب و تضمین توسعه پایدار اقتصادی خود است.
نورنیوز-گروه بین‌الملل: جهان امروز در نقطه‌ای حساس از تاریخ خود قرار دارد؛ جایی که دو محور منطقه‌ای با هدف تثبیت جایگاه خود در نظم نوظهور جهانی در حال رقابت هستند. محور نخست، محور اقتصادی شرق است که با رهبری چین، روسیه و ایران شکل گرفته و پروژه عظیم «کمربند و جاده» را به عنوان ابزار اصلی خود دنبال می‌کند. این محور بر ایجاد شبکه‌ای گسترده از همکاری‌های اقتصادی و امنیتی متمرکز است تا وابستگی به سیستم‌های غربی را کاهش دهد و ایران می‌تواند با بهره‌گیری از موقعیت ژئوپلیتیک خود، نقش کلیدی در این شبکه ایفا کند.
در مقابل، محور عبری-آمریکایی با محوریت اسرائیل و آمریکا در حال شکل‌گیری است. این محور با پروژه «کریدور هند-خاورمیانه-اروپا» تلاش دارد مسیرهای ترانزیتی و انرژی را از نفوذ ایران دور کند. ایران با ورود هوشمندانه به این رقابت، نه تنها می‌تواند جایگاه خود را تثبیت کند، بلکه امکان کاهش تاثیرات منفی این محور رقیب را نیز فراهم می‌آورد.
مزیت‌های راهبردی ایران؛ پل میان شرق و غرب
ایران با مزیت‌های اقتصادی و ژئوپلیتیک منحصر به فرد خود، قادر است پیوندهای عمیق و بلندمدت با چین و روسیه ایجاد کند. مازاد تراز تجاری با چین، ابزار ارزشمندی برای سرمایه‌گذاری مستقیم در پروژه‌های زیرساختی و صنعتی فراهم می‌کند و وابستگی چین به نفت ایران، ریسک نکول سرمایه‌گذاری‌ها را به حداقل می‌رساند.
این شرایط یک فرصت استثنایی برای ایران است تا نه تنها اقتصاد خود را تقویت کند، بلکه امنیت سیاسی و اقتصادی خود را از طریق درهم‌تنیدگی با شرکای راهبردی تضمین نماید. چنین همکاری‌هایی فراتر از یک اتحاد ساده است؛ یک شبکه ساختاری ایجاد می‌شود که منافع مشترک را به هم پیوند می‌دهد و ایران را به بازیگری محوری در مسیرهای ترانزیتی بین شرق و غرب تبدیل می‌کند.
پروژه‌های کلیدی؛ طراحی مسیر توسعه
برای بهره‌برداری حداکثری از فرصت‌های پیش‌رو، ایران باید بر پروژه‌های راهبردی و مگاپروژه‌های ترانزیتی و صنعتی تمرکز کند. توسعه بندر چابهار و سواحل مکران با مشارکت چین می‌تواند این مناطق را به هاب ترانزیتی و صنعتی تبدیل کند. این اقدام، جایگاه ایران در کریدورهای بین‌المللی را ارتقا دهد.
همچنین توسعه کریدور شمال-جنوب (INSTC) با همکاری چین و روسیه، ایران را به مسیر اصلی تجارت میان آسیا و اروپا تبدیل خواهد کرد. سرمایه‌گذاری در کریدورهای نفتی و گازی نیز امنیت انرژی ایران و منطقه را تضمین می‌کند و همزمان پیوندهای اقتصادی با روسیه را مستحکم می‌سازد. توسعه صنایع غذایی منطقه با همکاری روسیه، علاوه بر امنیت غذایی، امکان صادرات غیرنفتی پایدار را فراهم می‌آورد.
تطبیق نقشه تجاری و ارزی ایران با چین، به‌ویژه با استفاده از مازاد تراز تجاری، فرصتی برای تهاتر کالا و سرمایه‌گذاری مستقیم فراهم می‌آورد و وابستگی به ارزهای غربی را کاهش می‌دهد. این اقدامات، ایران را از مسیر فرعی به محور اصلی تجارت جهانی ارتقا می‌دهد و موجب تقویت جایگاه اقتصادی و سیاسی کشور می‌شود.
ثبات اقتصادی؛ پشتوانه سرمایه‌گذاری
بازگشایی حساب سرمایه غیرمقیم، یکی از ابزارهای حیاتی برای تضمین ثبات اقتصادی است. این حساب، امکان ورود مستقیم سرمایه خارجی و منابع مالی را فراهم می‌کند و در کنار تعریف مگاپروژه‌های صنعتی و ترانزیتی، ثبات ارزی و اقتصادی کشور را تأمین می‌کند.
ایجاد یک کریدور اقتصادی، امنیتی و سیاسی میان ایران، چین، روسیه و پاکستان، نه تنها جایگاه تهران را تثبیت می‌کند، بلکه نفوذ محور رقیب عبری-آمریکایی را محدود می‌سازد. این رویکرد، ترکیبی از توسعه اقتصادی و امنیت پایدار را برای ایران به همراه دارد و به تهران اجازه می‌دهد تا در نظم نوظهور جهانی، نقشی اثرگذار و محوری ایفا کند.
با اجرای این راهبردها، ایران می‌تواند ضمن توسعه زیرساخت‌ها، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ایجاد اشتغال، به یک نقطه اتصال کلیدی میان شرق و غرب بدل شود و مسیرهای تجاری و انرژی آینده را تحت نفوذ خود قرار دهد. این استراتژی هوشمندانه، پایه‌ای برای امنیت اقتصادی و سیاسی ایران در دهه‌های آتی خواهد بود.