در پنج سال اخیر، هزینه سالانه خانوار شهری از 47 به 269 میلیون تومان رسید؛ جهشی بیش از پنج‌برابر که فشار سنگینی بر معیشت مردم و قدرت خرید طبقه متوسط وارد کرده است.
نورنیوز-گروه اقتصادی: بررسی روند هزینه‌های سالانه خانوارهای شهری بر اساس گزارش‌های مرکز آمار ایران نشان می دهد از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که در کمتر از پنج سال، متوسط هزینه زندگی شهری از ۴۷ میلیون تومان به ۲۶۹ میلیون تومان رسیده است؛ یعنی بیش از ۵ برابر افزایش. این روند، تصویری روشن از فشار تورم و کاهش قدرت خرید طبقه متوسط و ضعیف جامعه ارائه می‌دهد.
جهش هزینه‌ها در بازه ۹۸ تا ۱۴۰۳
بر اساس آمار منتشرشده، متوسط هزینه کل سالانه یک خانوار شهری در سال ۱۳۹۸ حدود ۴۷ میلیون تومان بوده است. این رقم در سال ۱۳۹۹ با رشدی ۳۱ درصدی به ۶۲ میلیون تومان رسید. تنها یک سال بعد، یعنی ۱۴۰۰، شاهد جهشی بزرگ‌تر بودیم و هزینه‌ها به ۹۲ میلیون تومان رسید؛ معادل ۴۹ درصد افزایش.
در سال ۱۴۰۱ این روند با ۴۸ درصد افزایش ادامه یافت و متوسط هزینه خانوار به ۱۳۷ میلیون تومان رسید. سال ۱۴۰۲ نیز با تورمی بی‌سابقه، هزینه‌ها را به ۲۰۶ میلیون تومان رساند که رشد ۵۱ درصدی را نشان می‌دهد. نهایتاً در سال ۱۴۰۳، متوسط هزینه سالانه خانوار شهری از مرز ۲۶۹ میلیون تومان عبور کرد؛ یعنی رشد ۳۰ درصدی نسبت به سال قبل.
کاهش تاب‌آوری اقتصادی خانوارها
این ارقام نشان می‌دهد که در یک بازه پنج‌ساله، هزینه‌های زندگی در شهرها بیش از پنج برابر شده است. اگرچه بخشی از این روند به افزایش دستمزدها و تغییرات ساختار مصرف بازمی‌گردد، اما سهم اصلی را تورم افسارگسیخته و رشد قیمت کالاها و خدمات تشکیل می‌دهد. نتیجه، فشار مضاعف بر خانوارها، کاهش قدرت پس‌انداز، و گسترش دامنه فقر پنهان است.
افزایش مداوم هزینه‌ها نه‌تنها سطح رفاه شهروندان را کاهش داده، بلکه بر شاخص‌های مهمی همچون سلامت، آموزش و مسکن تأثیر گذاشته است. در حالی‌که هزینه‌های خانوار به شکل جهشی رشد کرده، نرخ افزایش درآمدها همپای آن نبوده و همین امر شکاف طبقاتی را عمیق‌تر کرده است. این روند در صورت تداوم می‌تواند پیامدهای جدی برای ثبات اجتماعی و اعتماد عمومی در پی داشته باشد.
گزارش آماری سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳، آینه‌ای از واقعیت تلخ معیشت شهری در ایران است. هزینه‌های خانوار در حالی طی پنج سال بیش از پنج برابر شده که قدرت خرید اقشار متوسط و کم‌درآمد به شدت فرسایش یافته است. این تصویر نشان می‌دهد که اصلاح سیاست‌های اقتصادی، مهار تورم و افزایش قدرت خرید مردم باید به اولویت اصلی تصمیم‌گیران تبدیل شود.