سفر رسمی مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، به ایروان با امضای 11 سند همکاری و توافق‌نامه‌های کلیدی در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و ترانزیتی همراه شد. این سفر نه تنها پیامی روشن از پایبندی تهران به سیاست همسایگی و صلح پایدار در قفقاز به جامعه جهانی مخابره کرد، بلکه بستر تازه‌ای برای ارتقای تجارت، امنیت مرزی و همگرایی منطقه‌ای فراهم ساخت.
نورنیوز - گروه بین الملل: امضای اسناد متعدد در حوزه‌های صنعت، تجارت و حمل‌ونقل، نقطه برجسته سفر پزشکیان بود. دو طرف با هدف‌گذاری یک میلیارد دلاری در تبادلات تجاری و حرکت به سوی سه میلیارد دلار در گام بعدی، نقشه راهی عملی برای توسعه روابط ترسیم کردند. پزشکیان تأکید کرد که ظرفیت‌های مشترک، از کریدورهای ترانزیتی تا سرمایه‌گذاری‌های صنعتی، می‌تواند حتی تجارت ۳۰ میلیارد دلاری را در آینده محقق کند. حضور فعالان اقتصادی و تشکیل کارگروه مشترک میان تهران و ایروان نیز نشان داد این سفر تنها در سطح دیپلماتیک باقی نخواهد ماند، بلکه به یک پروژه مشترک برای رونق اقتصادی بدل می‌شود.
امنیت و سیاست منطقه‌ای؛ تاکید بر صلح پایدار در قفقاز
پزشکیان در نشست‌های مشترک با نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، بر اصل بنیادین ایران یعنی عدم تغییر مرزهای بین‌المللی و ضرورت جلوگیری از تبدیل قفقاز به میدان رقابت ژئوپلیتیک قدرت‌های خارجی تأکید کرد. این موضع راهبردی، پیام اطمینان‌بخشی برای ایروان و دیگر بازیگران منطقه‌ای بود. ایران ضمن حمایت از مذاکرات صلح آذربایجان و ارمنستان، نشان داد که ثبات قفقاز بخشی جدایی‌ناپذیر از امنیت ملی و سیاست خارجی‌اش است. بیانیه مشترک و گفت‌وگوهای مبسوط درباره خطوط ترانزیتی نیز تضمینی برای در نظر گرفتن دغدغه‌های ایران در روندهای منطقه‌ای محسوب می‌شود.
پیوندهای فرهنگی و تاریخی؛ سرمایه نرم روابط تهران ـ ایروان
این سفر تنها به اقتصاد و سیاست محدود نبود. امضای ۹ تفاهم‌نامه در حوزه‌های فرهنگی، هنری، سینمایی و موزه‌ای نشان داد که روابط ایران و ارمنستان بر بستری عمیق از اشتراکات تاریخی و فرهنگی استوار است. بیش از ۲۷۰۰ سال زندگی مشترک اقوام ایرانی و ارمنی، زمینه‌ای برای نزدیکی کم‌نظیر این دو ملت فراهم کرده است. بازدید رئیس‌جمهور از مسجد کبود ایروان و دیدار با ایرانیان مقیم نیز نشانه‌ای از توجه به دیپلماسی عمومی و تقویت سرمایه اجتماعی در خارج از کشور بود. این ابعاد نرم‌افزاری، پشتیبان بلندمدت روابط پایدار و متمایز میان دو کشور است.
دستاوردهای ترانزیتی؛ اتصال خلیج فارس به دریای سیاه
یکی از مهم‌ترین توافقات این سفر، توسعه همکاری‌های ترانزیتی بود. احداث پل دوم نوردوز و افزایش ظرفیت پایانه‌های مرزی، بخشی از بسته جامع ترانزیتی است که تهران و ایروان بر سر آن به توافق رسیدند. این پروژه‌ها نه تنها مشکلات کامیونداران ایرانی را کاهش می‌دهد بلکه با نهایی شدن کریدور خلیج فارس ـ دریای سیاه، ایران به حلقه‌ای استراتژیک در اتصال آسیای غربی به اروپا تبدیل خواهد شد. چنین دستاوردی علاوه بر سود اقتصادی، جایگاه ژئوپلیتیک کشور را در سطح منطقه‌ای و جهانی ارتقا می‌دهد و امنیت مرزی دو طرف را تحکیم می‌بخشد.