باستان‌شناسان در ازبکستان اعلام کردند شهر تاریخی سمرقند برخلاف تخمین قبلی 2750 ساله، 3000 سال قدمت دارد. یافته‌های جدید از محوطه‌های باستانی افراسیاب و کوک‌تپه، تصویری تازه از تاریخ این شهر کهن ارائه می‌دهد و آن را یکی از کهن‌ترین مراکز آسیای میانه معرفی می‌کند.
نورنیوز - گروه فرهنگی: باستان‌شناسان و پژوهشگران تاریخ در ازبکستان با ارائه یافته‌های جدید، قدمت شهر تاریخی سمرقند را ۳۰۰۰ سال اعلام کردند؛ عددی که ۲۵۰ سال بیش از برآوردهای قبلی است.
این خبر در نشست اخیر شورای منطقه‌ای نمایندگان مردمی سمرقند اعلام شد و به سرعت مورد توجه رسانه‌ها و محافل علمی قرار گرفت. «سعیدوف»، مدیر مؤسسه باستان‌شناسی سمرقند، با اشاره به سیر تغییرات برآورد قدمت این شهر گفت: «در ابتدا تصور می‌شد این شهر ۱۵۰۰ سال قدمت دارد، سپس این عدد به ۲۰۰۰ و ۲۵۰۰ سال رسید. در ۲۰۰۰ میلادی، یک هیأت مشترک کاوش باستان‌شناسی انجام داد و قدمت سمرقند را ۲۷۵۰ سال تخمین زد. اما یافته‌های جدید، ما را به بازنگری در این برآورد واداشت.»
یافته‌های تازه از طریق حفاری در محوطه‌های باستانی افراسیاب و کوک‌تپه، و همچنین مناطق اطراف «طاق امیر تیمور» به‌دست آمده است. تیم پژوهشی از رویکرد میان‌رشته‌ای شامل باستان‌شناسی، تحلیل‌های علمی، و مطالعات تاریخی بهره گرفت تا تصویری دقیق‌تر از شکل‌گیری سمرقند ترسیم کند.
در ابتدای سال ۲۰۲۵، یک شورای عمومی زیر نظر فرماندار سمرقند برای هماهنگی و هدایت مطالعات تاریخ، فرهنگ و میراث این شهر تشکیل شد. این شورا متشکل از باستان‌شناسان، مورخان و دانشگاهیان برجسته داخلی و بین‌المللی است.
تحلیل دوباره آثار کشف‌شده نشان می‌دهد توسعه شهری سمرقند در پایان هزاره دوم پیش از میلاد و آغاز هزاره اول پیش از میلاد آغاز شده است. شواهد به‌دست آمده حاکی از وجود یک سکونتگاه بزرگ، اقامتگاه حاکم و معبد مذهبی در این منطقه است که نشانه‌ای از تمدنی پیشرفته و ساختار حکومتی در آن دوران تلقی می‌شود.
نشست شورای منطقه‌ای ازبکستان تصمیم گرفت یافته‌های جدید را به رسمیت بشناسد و تمامی داده‌ها، اشیاء و مستندات باستان‌شناسی کشف‌شده را به نهادهای علمی و فرهنگی کشور برای ارزیابی، حفاظت و ارائه به موزه‌های معتبر داخلی و بین‌المللی ارسال کند.
این کشف می‌تواند جایگاه سمرقند را در تاریخ منطقه و جهان بازتعریف کند و اهمیت آن را به‌عنوان یکی از کهن‌ترین شهرهای آسیای میانه تثبیت نماید.