مذاکرات داغ معاونان وزرای خارجه ایران و تروئیکای اروپایی امروز جمعه در کنسولگری ایران در استانبول لحظاتی قبل به پایان رسید پایان رسید. این نشستِ پس از جنگ، در میانه تهدید مکانیسم ماشه و هشدارهای آژانس، صحنه‌ای برای آزمون اراده اروپا در خروج از سایه آمریکا است.
نورنیوز-گروه سیاسی:نشست معاونان وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران و سه کشور اروپایی عضو برجام ـ بریتانیا، فرانسه و آلمان ـ امروز جمعه در کنسولگری ایران در استانبول برگزار شد؛ نشستی که به گفته ناظران، نه صرفاً گفت‌وگوهایی دیپلماتیک، بلکه آوردگاهی برای سنجش واقعی مواضع اروپا در قبال برنامه هسته‌ای ایران محسوب می‌شود. مذاکرات در حالی برگزار شد که تنش‌ها پس از جنگ ۱۲ روزه و حملات هوایی آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران به اوج رسیده و همزمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز تلاش می کند تا با افزایش فشار بازرسان این نهاد را مجددا به ایران بازگرداند
در این گفت‌وگوها کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل وزارت خارجه و مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه، نمایندگی ایران را بر عهده داشتند. موضوع اصلی مذاکرات، بررسی تهدید سه کشور اروپایی مبنی بر استفاده از مکانیسم ماشه در صورت عدم دستیابی به توافقی جدید تا پایان ماه اوت عنوان شده است.
با این حال، موضع رسمی تهران روشن و صریح بیان شده است: «صحبت‌کردن از تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ بی‌معنا و بی‌مبناست و اروپا نیز فاقد صلاحیت حقوقی برای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت است». به گفته مقامات ایرانی، این مذاکرات فرصتی است برای اروپا تا گذشته خود را جبران کند و از نقش بازیگر حاشیه‌ای خارج شود.
در حاشیه مذاکرات، خبرنگاران در مقابل کنسولگری ایران در استانبول منتظر پایان نشست بودند؛ نشستی که به‌گفته ناظران غربی، می‌تواند به گشایش برخی گره های سیاسی بوجود آمده در مسیر پرونده هسته‌ای ایران که ناشی از رفتارهای زیاده خواهانه و زورگویانه طرفهای غربی است کمک کند. سخنگوی وزارت خارجه ایران، اسماعیل بقایی در اظهاراتی صریح پیرامون برگزاری این نشست با اشاره به فضای پس از جنگ، از تروئیکای اروپایی خواسته است تا این «فرصت تصحیح مواضع» را غنیمت بشمرند و از هماهنگی کامل با سیاست‌های واشنگتن فاصله بگیرند.
از سوی دیگر، مدیرکل آژانس، رافائل گروسی، که در سنگاپور به سر می‌برد، بار دیگر از ایران خواست تا زمینه ازسرگیری بازرسی‌ها را فراهم کند. او اظهار امیدواری کرد که بازرسان آژانس بتوانند تا پایان سال جاری میلادی به ایران بازگردند و گفت که گفتگوهایی اولیه برای این منظور آغاز شده است. با این حال، ایران تأکید کرده که سفر پیش‌روی معاون مدیرکل آژانس به تهران صرفاً فنی است و هیچ برنامه‌ای برای بازدید از سایت‌های هسته‌ای در دستور کار این سفر نیست.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز گذشته اعلام کرده بود که برنامه غنی‌سازی با قدرت ادامه خواهد یافت؛ چه در قالب توافق جدید و چه بدون توافق. او همچنین از ادامه همکاری با آژانس ذیل نظارت شورای عالی امنیت ملی خبر داد و تصریح کرد که شرایط ایمنی در سایت‌های آسیب‌دیده از حملات اخیر، برای حضور بازرسان باید به دقت بررسی شود.
منابع نزدیک به هیئت ایرانی می‌گویند که تهران آماده ارائه پیشنهاداتی جدید برای رفع سوءتفاهم‌هاست، اما هرگونه فشار سیاسی یا تهدید به تحریم را اقدامی خصمانه تلقی خواهد کرد.
با وجود فضای پرتنش حاکم، ناظران امیدوارند که مذاکرات استانبول بتواند دریچه‌ای تازه برای احیای مسیر دیپلماسی باز کند؛ مسیری که آینده آن به‌طور مستقیم به تصمیم اروپا برای حفظ استقلال خود از سیاست‌های یک‌جانبه آمریکا گره خورده است.