با وجود اعلام آتش‌بس، ایران همچنان در شرایط جنگی است؛ جنگی نه تنها نظامی بلکه پیچیده که شامل جنگ رسانه‌ای، اقتصادی و روانی نیز می‌شود.در این وضعیت، مهم‌ترین سرمایه کشور، انسجام و تاب‌آوری اجتماعی است. قوای سه‌گانه و همه نهادهای موثر باید در ایجاد فضای رضایتمندی عمومی مشارکت فعال داشته باشند سیاست توسعه رضایتمندی عمومی باید به محور اصلی مدیریت کشور تبدیل شود.
نورنیوز- گروه اجتماعی: پس از اعلام آتش‌بسی که نقطه پایان موقتی به جنگ نظامی و رسانه‌ای رژیم صهیونیستی علیه ایران زد، اکنون فرصتی طلایی برای تقویت و حفظ سرمایه اجتماعی و همبستگی ملی فراهم آمده است. جنگ، چه در میدان نظامی و چه در عرصه روانی و رسانه‌ای، علاوه بر خسارات مادی و جانی، می‌تواند به سرمایه اجتماعی یک کشور آسیب‌های عمیق و طولانی‌مدتی وارد کند. در چنین شرایطی، حفظ و بازسازی همبستگی و اعتماد مردم به حاکمیت، نه تنها ضرورت ملی بلکه اولویتی حیاتی برای تضمین امنیت و ثبات کشور است.
ادامه شرایط جنگی و ضرورت تکیه بر سرمایه اجتماعی
با وجود اعلام آتش‌بس، واقعیت این است که ایران همچنان در شرایط جنگی به سر می‌برد؛ جنگی نه تنها نظامی بلکه پیچیده و چندوجهی که شامل جنگ رسانه‌ای، اقتصادی و روانی نیز می‌شود. در این وضعیت، مهم‌ترین پشتوانه و سرمایه کشور، انسجام و تاب‌آوری اجتماعی مردم است.
حفظ این سرمایه ارزشمند، تنها با اقدامات دولت محقق نمی‌شود؛ بلکه همه قوای سه‌گانه و نهادهای موثر از جمله صداوسیما، نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای، دستگاه‌های قضایی و نظارتی، و حتی نهادهای مردمی باید در ایجاد فضای رضایتمندی عمومی و تقویت اعتماد اجتماعی مشارکت فعال داشته باشند. سیاست توسعه رضایتمندی عمومی باید به محور اصلی مدیریت کشور تبدیل شود تا مردم با دلگرمی و اطمینان، از سختی‌ها عبور کنند.
اما در روزهای اخیر، شرایط معیشتی و اجتماعی در کشور با چالش‌های جدی روبه‌رو شده است: آلودگی شدید هوای تهران و برخی دیگر از شهرهای بزرگ که سلامت شهروندان را تهدید می‌کند، بازگشت قطعی‌های مکرر برق در شهرها که زندگی روزمره و فعالیت‌های اقتصادی را مختل می‌سازد و افزایش بی‌رویه قیمت کالاهای اساسی از جمله برنج که سفره خانواده‌ها را کوچک‌تر کرده است. این بحران‌های موازی می‌توانند به سرعت در شرایط پساجنگ، اعتماد عمومی را فرسوده و تاب‌آوری اجتماعی را تضعیف کنند.
تاب‌آوری اجتماعی یعنی ظرفیت یک جامعه برای مقابله و سازگاری با مشکلات و فشارهای بیرونی. در واقع تاب‌آوری محصول ترکیب سرمایه اجتماعی، رفاه اقتصادی و احساس امنیت روانی است. اگر فشارهای اقتصادی و مشکلات معیشتی همچون گرانی کالاهای اساسی و قطعی‌های برق ادامه یابد، احساس ناامنی و نارضایتی در مردم افزایش می‌یابد و به همان نسبت همبستگی اجتماعی و اعتماد عمومی کاهش می‌یابد.
بدون شک مردم ایران در طول سال‌ها تحمل شرایط دشوار را داشته‌اند اما هر جامعه‌ای نقطه تحملی دارد و ادامه فشارها بدون پاسخگویی موثر، می‌تواند به واکنش‌های منفی اجتماعی منجر شود. از سوی دیگر، نبود برنامه روشن و ملموس برای بهبود وضعیت معیشتی مردم، بهانه‌ای برای تضعیف وحدت و همبستگی فراهم می‌کند که دشمنان داخلی و خارجی بی‌شک از آن سوءاستفاده خواهند کرد.
لزوم تدوین برنامه‌های عملی و پاسخگو با مشارکت همه نهادها
حاکمیت برای حفظ سرمایه اجتماعی و استمرار تاب‌آوری جامعه در این مقطع حساس، باید با صراحت و شفافیت، برنامه‌های مشخص و قابل اجرا برای رفع مشکلات معیشتی ارائه دهد. این برنامه‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
1. کنترل فوری بازار کالاهای اساسی: نظارت دقیق بر قیمت‌ها و جلوگیری از نوسانات بی‌رویه، با همکاری سازمان‌های نظارتی، قضایی و دستگاه‌های امنیتی.
2. پشتیبانی از خانواده‌های کم‌درآمد: تخصیص یارانه‌های هدفمند و بسته‌های حمایتی معیشتی برای کاهش فشارهای اقتصادی.
3. تدابیر برای تضمین پایداری زیرساخت‌های حیاتی: به ویژه در حوزه برق و آب که قطع‌های مکرر، علاوه بر اختلال در زندگی مردم، آسیب اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد.
4. ارتقای کیفیت خدمات شهری: به ویژه مدیریت بحران آلودگی هوا از طریق برنامه‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت شامل کاهش ترددهای غیرضروری، مدیریت منابع انرژی و افزایش آگاهی عمومی.
5.ارتباط موثر و مستمر با مردم: از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به منظور اطلاع‌رسانی شفاف درباره اقدامات انجام‌شده، شنیدن دغدغه‌های مردم و پاسخگویی به موقع.
6. همکاری و هماهنگی نهادهای مختلف: تقویت نقش قوای سه‌گانه، رسانه‌ها و نهادهای مردمی برای ایجاد فضای امیدبخش و رضایتمندی عمومی که ستون فقرات تاب‌آوری اجتماعی است.
اگر این مسیر با دقت و جدیت دنبال شود، نه تنها تاب‌آوری اجتماعی حفظ می‌شود بلکه اعتماد عمومی افزایش یافته و جامعه در برابر فشارهای بیرونی و داخلی مقاوم‌تر خواهد شد. همبستگی ملی تقویت شده، زمینه‌ساز بهبود وضعیت اقتصادی و امنیتی کشور خواهد بود و امکان حرکت به سوی توسعه پایدار فراهم می‌آید.
پایان یافتن جنگ و اعلام آتش‌بس فرصت مهمی است برای تمرکز بر مسائل داخلی و ارتقای کیفیت زندگی مردم. اما بدون توجه به مشکلات معیشتی و رفع دغدغه‌های روزمره شهروندان، سرمایه اجتماعی و همبستگی ملی به سرعت آسیب می‌بیند. حفظ این سرمایه گران‌بها، وظیفه‌ای مشترک است که همه ارکان کشور باید با برنامه‌ریزی روشن و همکاری مستمر آن را پیگیری کنند و مردم نیز با همراهی و همکاری، مسیر بازسازی و پیشرفت را هموار سازند.