ریچارد نفیو، طراح تحریم‌های گسترده علیه ایران، و وندی شرمن، دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی، اذعان کرده‌اند که غنی‌سازی در ایران نه قابل حذف است و نه قابل مهار از طریق فشار. اکنون واشنگتن در بزنگاه پذیرش واقعیت قرار گرفته است.
نورنیوز _ گروه سیاسی: پایان دوران توهم: غنی‌سازی ایران، یک واقعیت برگشت‌ناپذیر
پس از سال‌ها سیاست فشار حداکثری و خروج پرهزینه آمریکا از توافق هسته‌ای، حالا صدای بازگشت به عقلانیت از درون خود طراحان تحریم شنیده می‌شود. ریچارد نفیو، از معماران اصلی تحریم‌ها، در یادداشتی تحلیلی در فارن افرز می‌نویسد که چاره‌ای جز پذیرش غنی‌سازی توسط ایران نیست. او تصریح می‌کند که توافقی با محوریت نظارت شدید اما پذیرش سطحی از غنی‌سازی، می‌تواند به احیای برخی مزایای برجام بینجامد.
از سوی دیگر، وندی شرمن به‌صراحت هشدار می‌دهد که حتی در صورت حمله نظامی به سایت‌های هسته‌ای ایران، این کشور به شکل مخفیانه و زیرزمینی راه خود را ادامه خواهد داد. پیام این دو موضع همگرا روشن است: ایران اکنون به نقطه‌ای از بلوغ فناورانه و پایداری راهبردی رسیده که ابزار تحریم و تهدید کارآمدی خود را از دست داده‌اند.
ترامپ، موانع پنهان توافق و وسوسه بازگشت
نفیو در تحلیل خود به این نکته مهم اشاره می‌کند که حتی دولت ترامپ نیز به دنبال ایجاد نوعی توافق محدود است؛ توافقی که بیشتر به بازتثبیت تصویر رئیس‌جمهور به‌مثابه یک «معامله‌گر بزرگ» کمک کند. ایران هم که زیر فشار تحریم‌هاست، در پی گشایشی اقتصادی و کاهش تنش‌هاست. اما مانع اصلی، بی‌اعتمادی عمیق تهران به دوام هرگونه توافق با آمریکا به‌ویژه در دوره ترامپ است.
بر اساس تحلیل نفیو، مهم‌ترین گره کور در مذاکرات، به تضاد بنیادین میان خواست ایران برای حفظ توانمندی‌های راهبردی‌اش و انتظار ایالات متحده برای محدودسازی این توانمندی‌ها بازمی‌گردد. حتی اگر دو طرف بتوانند چارچوبی مشترک بیابند، مسائلی مانند حمایت ایران از گروه‌های مقاومت یا تضمین‌های اجرایی، می‌تواند روند رسیدن به توافق را با چالش جدی مواجه کند.
راه‌حل: توافق واقع‌گرایانه، نه بازگشت به گذشته
برخلاف آنچه در تبلیغات سیاسی غرب بیان می‌شود، پذیرش سطحی از غنی‌سازی، خط قرمز تازه‌ای نیست بلکه الزام هر توافقی است که به دنبال مهار تنش‌هاست. همان‌گونه که نفیو اشاره می‌کند، توافقی با محوریت نظارت فنی شدید و در عین حال حفظ چتر غنی‌سازی در سطحی معین، می‌تواند از بحران آنی جلوگیری کرده و مسیر آینده را تثبیت کند.
شرمن نیز هشدار می‌دهد که فشار بیشتر، ایران را به سوی گزینه‌های رادیکال سوق می‌دهد؛ جایی که حتی طرف‌های غربی نیز دیگر ابزاری برای مهار آن نخواهند داشت. در واقع، پیام نهایی این دو تحلیل‌گر آمریکایی، دعوت به واقع‌گرایی راهبردی و عبور از رویکردهای تقابلی و یک‌جانبه‌گرایانه است.