پیوستن رسمی ایران به سازمان همکاری شانگهای در نخستین ماه‌های دولت شهید رئیسی، برخلاف ادعاهای سیاسی، حاصل تغییر اراده سیاسی و حمایت فعال قدرت‌های عضو بود.
نور نیوز - گروه سیاسی: نکات تبیینی درباره تاثیر ریاست جمهوری شهید رئیسی بر نهایی شدن عضویت ایران در سازمان شانگهای
۱. برخی با استناد به توییت امیر دریابان شمخانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی، آن را دلیلی بر این می‌دانند که پذیرش عضویت قبل از ۱۴۰۰ و قبل بوده است. اما باید دقت داشت که این توییت مربوط به ۲۰ مرداد ۱۴۰۰ است و انتخابات ریاست جمهوری در ۲۸ خرداد بوده و مراسم تنفیذ و تحلیف در ۱۲ و ۱۴ مرداد برگزار شده است. لذا این توییت یک هفته پس از استقرار آقای رئیسی در ریاست جمهوری بوده است.
۲. در توییت مذکور به گفتگوی تلفنی با دبیر شورای امنیت روسیه اشاره و تصریح شده که اینک "موانع سیاسی" عضویت برداشته شده است. یعنی تا آن زمان اراده سیاسی اعضا مانع از عضویت ایران بوده است و نه کاغذبازی بوروکراتیک.
۳. بر اساس گزارشها، نمایندگی‌های جمهوری اسلامی درروسیه و چین، با کشورهای عضو تماس گرفته و خود را به عنوان بانی طرح عضویت نهایی ایران در اجلاس معرفی می‌کرد و بقیه کشورها هم همراه می‌شوند.
۴. مباحث مربوط به تحولات داخلی تاجیکستان در اولین دیدار روسای جمهور ایران و تاجیکستان در شهر دوشنبه حل و فصل شد. من نیز در کنار وزیر خارجه در جلسه حضور داشتم. عضویت ایران قبل از انجام سفر نهایی شده بود.
۵. در اجلاس سال ۲۰۱۵ شانگهای (دوره برجام)، هند و پاکستان نیز عضو سازمان شانگهای شدند و ایران عضو نشد.
۶. روسیه سال ۱۳۹۹ میزبان و رئیس اجلاس شانگهای بود و در صورت وجود اراده، با سهولت می‌توانست در زمینه عضویت ایران اقدام کند.
۷. در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۴۰۰ گفت‌وگوی تلفنی روسای جمهور ایران و روسیه انجام شد و بر اساس متن اخبار سایت ریاست جمهوری «دکتر رئیسی از ابتکار مسکو برای به جریان انداختن فرآیند عضویت ایران در سازمان شانگهای تشکر ... کرد».به کلمه ابتکار در متن خبر دقت کنید.
۸. ضمن تقدیر از همه زحمات ارزشمند صورت گرفته در ۱۶ سال قبل، مشاهده می‌شود که طی مراحل و تشریفات اداری حلقه مفقوده نبوده است. آنطور که در تلکس های وقت نمایندگی‌های جمهوری اسلامی نیز تصریح شده پذیرش عضویت ایران در شانگهای یک امتیاز و خوش آمدگویی به دولت شهید رئیسی محسوب می‌شود.
۹. هدف از این نوشتار صرفاً تبیینی است وگرنه برای عموم مردم این مباحث و جنجال‌ها جذابیتی ندارد. علت این تبیین آن است که مردم عزیز ایران متوجه شوند که کدام رویکرد به سیاست خارجی می‌تواند تعامل مؤثر با جهان را پدید آورد.
محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور شهید در دولت سیزدهم