سفر جنجالی دونالد ترامپ به غرب آسیا، نه‌فقط یک تور تجاری یا دیپلماتیک، بلکه صحنه‌ای برای بازتعریف مناسبات اقتصادی منطقه، تصاحب منابع نفتی و بازاریابی نظامی بود؛ تلاشی برای عقب‌زدن چین، تضمین دسترسی پایدار به انرژی و بازآرایی موازنه قدرت در خاورمیانه.
نورنیوز-گروه سیاسی: عربستان: شریک اول در بازی تسلیحاتی آمریکا
در ایستگاه نخست این سفر، عربستان سعودی با انعقاد قراردادهای نجومی در حوزه نظامی و اقتصادی، خود را به‌عنوان بزرگ‌ترین شریک منطقه‌ای واشنگتن معرفی کرد. ۶۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری، ۱۴۵ معامله اقتصادی، و خرید ۱۴۲ میلیارد دلار تجهیزات نظامی، نمایانگر راهبرد ریاض برای شراکتی عمیق تر با آمریکاست؛ آن‌هم در شرایطی که واشنگتن به‌دنبال تثبیت نفوذ اقتصادی خود در مقابل چین است و عربستان، با ذخایر عظیم نفتی‌اش، نقشی کلیدی در این مسیر ایفا می‌کند.
قطر: از جت‌های بوئینگ تا فناوری پهپادی
قطر نیز با امضای قراردادی به ارزش ۱.۲ تریلیون دلار، جایگاه خود را به‌عنوان یک بازیگر اقتصادی مهم در استراتژی منطقه‌ای آمریکا تثبیت کرد. خرید ۹۶ میلیارد دلار هواپیمای بوئینگ، ۴۲ میلیارد دلار تسلیحات، و قرارداد ۳ میلیارد دلاری برای دستیابی به فناوری‌های پهپادی، فقط نمونه‌هایی از برنامه واشنگتن برای قبضه بازارهای نظامی و صنعتی خلیج‌فارس است. سرمایه‌گذاری قطری‌ها در تأسیسات نظامی آمریکا نیز از تلاش کاخ سفید برای تثبیت حضور خود و کنترل منابع راهبردی منطقه پرده برمی‌دارد.
سوریه: نفت، نه دموکراسی
در چرخشی غیرمنتظره، ترامپ اعلام کرد تمامی تحریم‌ها علیه سوریه را لغو کرده و از شرکت‌های آمریکایی برای ورود به بازار نفت و گاز این کشور دعوت کرد. برخلاف شعارهای همیشگی دموکراسی‌خواهی، تمرکز اصلی ترامپ بر بهره‌برداری از منابع انرژی سوریه است. واشنگتن با این اقدام، هم به‌دنبال بازگشت به معادلات ژئوپلیتیکی سوریه است، و هم می‌کوشد چین و روسیه را از سرمایه‌گذاری‌های آینده در این منطقه کنار بزند.
امارات: سرمایه‌گذار راهبردی در پروژه آمریکایی‌سازی منطقه
امارات متحده عربی نیز با اعلام سرمایه‌گذاری ۱.۴ تریلیون دلاری در آمریکا ظرف ده سال، و قراردادهای جانبی ۲۰۰ میلیارد دلاری، نقش مهمی در تضمین گردش مالی پروژه‌های ایالات متحده ایفا کرد. این همکاری‌ها، صرفاً اقتصادی نیستند؛ بلکه بخشی از طرح بزرگ‌تر آمریکا برای بسط نفوذ خود از خلیج‌فارس تا شاخ آفریقا و مقابله با نفوذ چین در بازارهای نوظهور هستند.
ایران؛ دشمن‌سازی هدفمند برای تثبیت ائتلاف‌های منطقه‌ای
در پسِ معاملات پرسر و صدای این سفر، نام ایران اگرچه مستقیماً در بیانیه‌ها تکرار نشد، اما در سایه همه توافقات و چانه‌زنی‌ها حضور داشت. واشنگتن با طراحی یک "تهدید مشترک" به‌نام ایران، تلاش کرد تا دولت‌های عربی را به خرید تسلیحات گسترده و سرمایه‌گذاری در سازوکارهای امنیتی غرب‌محور سوق دهد. راهبرد ترامپ روشن بود: مهار نفوذ منطقه‌ای ایران، تضعیف محور مقاومت و ایجاد الگوهای جدید همکاری امنیتی که بتوانند جایگزین ساختارهای سابق منطقه‌ای شوند. در این میان، بیش از هر چیز، بازار تسلیحات و تقویت پایگاه‌های اقتصادی و نظامی آمریکا اهمیت داشت.
نظم جدید منطقه‌ای؛ اقتصاد پیش از هرچیز
هرچند در ظاهر، این سفر به معاملات اقتصادی و دفاعی محدود بود، اما نگاهی عمیق‌تر نشان می‌دهد که یکی از اهداف کلیدی، بازتعریف نظم منطقه‌ای از مسیر همکاری‌های اقتصادی و وابستگی‌های راهبردی بود. فروش انبوه سلاح، کنترل منابع انرژی، و تحکیم سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، ابزارهایی برای مهندسی یک ساختار جدید در خاورمیانه محسوب می‌شدند؛ ساختاری که در آن، توازن قدرت بر اساس منافع آمریکا و در رقابت مستقیم با چین تعریف شده است.