دولت عربستان اعلام کرد حجاجی که ویزای حج 2025 را دریافت کرده‌اند اما قصد سفر ندارند، می‌توانند با پرداخت 360 ریال سعودی ویزای خود را کنسل کنند. این اقدام با هدف نظم‌دهی به سهمیه‌ها و مدیریت بهتر تقاضا صورت گرفته است و تأثیرات مهمی بر سوابق ویزایی افراد دارد.
نورنیوز-گروه اجتماعی: در اطلاعیه‌ای تازه از سوی دولت عربستان سعودی اعلام شد که افرادی که موفق به اخذ ویزای حج ۲۰۲۵ شده‌اند، اما به هر دلیلی تصمیم دارند از سفر به این کشور منصرف شوند، می‌توانند ویزای خود را با پرداخت مبلغ مشخصی به‌صورت رسمی لغو کنند. طبق این اطلاعیه، متقاضیان می‌توانند با ورود به سامانه‌ای که به همین منظور طراحی شده، با پرداخت مبلغ ۳۶۰ ریال سعودی (معادل حدوداً ۹۶ دلار) فرآیند لغو ویزای خود را به انجام برسانند.
این تصمیم عربستان، گامی در راستای بهبود روند مدیریت زائران حج و کنترل سهمیه‌ها تلقی می‌شود. بسیاری از کشورها سهمیه محدودی برای اعزام زائر به حج دارند و در صورت عدم استفاده یکی از متقاضیان از این سهمیه، فرد دیگری که متقاضی بوده ولی موفق به اخذ ویزا نشده، از این فرصت محروم خواهد شد. از این‌رو دولت عربستان سعی دارد با ارائه امکان لغو رسمی، شفافیت و نظم بیشتری در روند حضور زائران ایجاد کند.
اما چرا لغو رسمی ویزا آن‌قدر مهم است؟ پاسخ در سیستم ارزیابی سوابق ویزا نهفته است. افرادی که ویزا دریافت کرده ولی بدون لغو رسمی از آن استفاده نمی‌کنند، یک امتیاز منفی در سوابق ویزایی‌شان ثبت می‌شود. این امتیاز منفی ممکن است در کوتاه‌مدت چندان مهم به نظر نرسد، اما در صورتی‌که فرد بخواهد مجدداً به همان کشور سفر کند، سابقه عدم استفاده از ویزا می‌تواند مانع صدور ویزای مجدد شود.
کشورهایی که سیستم دقیق و منظم سفارتی دارند، درخواست‌های ویزا را براساس سوابق متقاضیان بررسی می‌کنند. در صورتی‌که فرد قبلاً ویزا دریافت کرده اما از آن استفاده نکرده باشد، ویزای جدید او با احتمال بالایی رد خواهد شد مگر اینکه مدارک قانونی دال بر بروز مانع قانع‌کننده ارائه کند. بنابراین اقدام عربستان نه تنها به مدیریت بهتر جریان زائران کمک می‌کند، بلکه به حفظ اعتبار متقاضیان در سیستم سفارت نیز کمک شایانی خواهد کرد.
از سوی دیگر، باید توجه داشت که صدور ویزا فرآیندی زمان‌بر، پرهزینه و مبتنی بر ظرفیت مشخص است. هر ویزا، سهمیه‌ای از ظرفیت کل را اشغال می‌کند و از این جهت کنسلی رسمی می‌تواند زمینه استفاده بهتر از این ظرفیت را فراهم آورد.
با وجود آن‌که برخی ممکن است مبلغ ۳۶۰ ریال سعودی را هزینه‌ای اضافه تصور کنند، اما در واقع این مبلغ نوعی سرمایه‌گذاری برای حفظ سوابق مثبت ویزایی و جلوگیری از مشکلات احتمالی در آینده است.
این سیاست می‌تواند الگویی برای سایر کشورها نیز باشد تا به جای برخورد سلبی با متقاضیان، راهکاری رسمی و قابل قبول برای انصراف ارائه دهند و از ایجاد سابقه منفی در پرونده‌های بین‌المللی جلوگیری کنند.
در مجموع، اقدام تازه دولت عربستان نشان‌دهنده تلاش برای ایجاد نظم بیشتر در پذیرش زائران، احترام به ظرفیت کشور میزبان و رعایت اصول دیپلماتیک در تعاملات ویزایی است. این روند اگر با اطلاع‌رسانی درست همراه شود، می‌تواند الگوی مناسبی برای همه کشورهایی باشد که با حجم بالای متقاضیان سفر مذهبی یا گردشگری مواجه هستند.