مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان، نشان از ابتکار عمل تهران در مدیریت دیپلماسی دارد. درحالی‌که ترامپ با عملیات روانی و روایت‌سازی رسانه‌ای، مذاکره مستقیم را تبلیغ می‌کند، ایران با تأکید بر میانجیگری عمان، مسیر مذاکرات را مطابق منافع خود هدایت کرده و از فشارهای سیاسی کاسته است.
نورنیوز - گروه سیاسی: با نزدیک شدن به موعد مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان، تحرکات رسانه‌ای و عملیات روانی از سوی واشنگتن به اوج خود رسیده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در کنفرانس خبری مشترک با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ادعا کرده است که مذاکرات مستقیمی میان دو کشور در روز شنبه برگزار خواهد شد. این در حالی است که تهران با رد این ادعا، تأکید دارد که مذاکرات تنها به‌صورت غیرمستقیم و با میانجیگری عمان انجام خواهد شد. بررسی ابعاد این رویداد از منظر راهبردی نشان می‌دهد که ایران با ابتکار عمل خود، مسیر، زمان و شیوه مذاکرات را در جهتی مدیریت کرده که در تضاد با تلاش‌های واشنگتن برای القای برتری دیپلماتیک است.
مدیریت دیپلماسی از سوی ایران
جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به نامه ترامپ که از طریق امارات ارسال شده بود، از کانال عمان برای ارسال پاسخ خود استفاده کرد. این انتخاب هوشمندانه نه‌تنها به دلیل نقش سنتی عمان به‌عنوان یک میانجی بی‌طرف در مناقشات منطقه‌ای بوده، بلکه همچنین در واکنش به مواضع امارات و روابط آن با اسرائیل صورت گرفته است. دیدار اخیر وزیر خارجه امارات با همتای اسرائیلی‌اش در میانه چالشهای سیاسی و امنیتی میان ایران و رژیم صهیونیستی ، اهمیت انتخاب عمان به‌عنوان میانجی را بیش از پیش برجسته می‌کند.
اقدام ایران در حفظ چارچوب مذاکرات غیرمستقیم، نشان از راهبرد حساب‌شده‌ای دارد که در آن تهران نه‌تنها به فشارهای دیپلماتیک آمریکا تن نداده، بلکه با تعیین قالب، شیوه و زمان مذاکرات، ابتکار عمل را در دست گرفته است. این امر، نشانگر اعتماد به نفس ایران در مدیریت تعاملات بین‌المللی و جلوگیری از افتادن در تله مذاکرات مستقیمِ فاقد چارچوب مشخص است.
عملیات روانی آمریکا؛ جنگ روایت‌ها
ترامپ با طرح موضوع مذاکره مستقیم، به‌دنبال دو هدف اصلی است: نخست، اعمال فشار بر افکار عمومی داخلی ایران و ایجاد دوگانگی در سیاست خارجی این کشور و دوم، ارائه تصویری از آمریکا به‌عنوان طرف «پیش‌قدم» در حل بحران‌ها. این رویکرد، بخشی از جنگ روایت‌ها در سیاست خارجی آمریکا محسوب می‌شود که در آن، واشنگتن تلاش دارد خود را در جایگاه «مبتکر صلح» نشان داده و در مقابل، ایران را به‌عنوان طرفی که از مذاکره گریزان است، معرفی کند.
بااین‌حال، از آنجا که تهران از ابتدا بر مذاکرات غیرمستقیم تأکید داشته و آمریکا را وادار به پذیرش این چارچوب کرده است، روایت‌سازی رسانه‌ای ترامپ از مذاکره مستقیم، فاقد اعتبار بوده و تنها مصرف تبلیغاتی دارد. این در حالی است که پذیرش رسمی مذاکرات غیرمستقیم، محل و زمان مذاکرات از سوی آمریکا، نشانگر موفقیت دیپلماسی ایران در تعیین قواعد بازی است.
چشم‌انداز مذاکرات و پیامدهای راهبردی
با توجه به تحولات ذکرشده، روند مذاکرات در روز شنبه در عمان از سه جهت حائز اهمیت است:
نخست، تثبیت چارچوب مذاکرات غیرمستقیم: ایران موفق شده مدل مذاکره غیرمستقیم را به‌عنوان فرمت اصلی تعاملات با آمریکا تحمیل کند، که این امر، دستاوردی مهم در دیپلماسی مقاومت محسوب می‌شود.
دوم، نقش‌آفرینی فعال عمان در میانجیگری: انتخاب عمان به‌عنوان واسطه‌ای بی‌طرف، توانسته مسیر مذاکرات را از تأثیرپذیری از محور آمریکا-اسرائیل- دور نگه دارد.
سوم، ناکامی جنگ روایت‌ها علیه ایران: تلاش ترامپ برای القای مذاکره مستقیم، با توجه به واقعیت‌های میدانی، نتیجه‌ای جز کاهش اعتبار ادعاهای رسانه‌ای کاخ سفید نخواهد داشت.
در مجموع، آنچه در روزهای اخیر مشاهده می‌شود، تأکید ایران بر حفظ چارچوب‌های تعیین‌شده برای مذاکرات و اجتناب از بازی در زمین رسانه‌ای آمریکا است. این روند نشان می‌دهد که تهران در مسیر مذاکرات با اعتماد بنفس و ابتکار عمل گام بر می دارد و دست برتر را دارد و در برابر فشارهای رسانه‌ای، راهبردی مبتنی بر ثبات و محاسبه دقیق را دنبال می‌کند.