با نزدیک شدن به ایام نوروز، بازار کفش تهران حال و هوای سال‌های گذشته را ندارد. رکود شدید، افزایش قیمت دلار، مشکلات مالیاتی و قطعی برق و گاز، بسیاری از تولیدکنندگان و فروشندگان کفش را به مرز ورشکستگی کشانده است.
نورنیوز-گروه اقتصادی: بر اساس گزارشات میدانی، کاهش قدرت خرید مردم و ورود گسترده کالاهای قاچاق، شرایط این صنعت را بیش از پیش دشوار کرده است.
کارگاه‌هایی که دیگر رونق ندارند
در بازدید از چندین کارگاه تولید کفش در محدوده بازار تهران، کارگران و صاحبان کارگاه‌ها همگی از وضعیت نامطلوب کسب‌وکار خود گلایه دارند.
رضا عباسی، یکی از تولیدکنندگان باسابقه کفش، در این‌باره می‌گوید:"سال‌های قبل در اسفند ماه کارگاه‌ها سه شیفت کار می‌کردند، اما امسال از ۱۰ اسفند بسیاری از کارگاه‌ها تعطیل شده‌اند. سفارش‌ها کم شده و مشتریان قدرت خرید ندارند. این وضعیت به‌خاطر افزایش قیمت دلار، افزایش هزینه‌های تولید و رکود کلی در بازار است."
عباسی که بیش از ۲۰ سال در این صنف فعالیت دارد، می‌گوید در این مدت چنین شرایط بحرانی را تجربه نکرده است:"قیمت مواد اولیه به شدت بالا رفته است. برای تولید یک جفت کفش، حدود ۵۰ قلم ماده اولیه نیاز داریم که بسیاری از آنها وابسته به واردات است. هر بار که دلار گران می‌شود، مواد اولیه هم گران می‌شود و ما نمی‌توانیم هزینه‌ها را کنترل کنیم."
فروشندگان در بن‌بست کاهش مشتریان
در خیابان فردوسی، یکی از مراکز اصلی فروش کفش در تهران، تک‌فروشان نیز وضعیت مشابهی دارند. علی رضایی، مالک یکی از فروشگاه‌های کفش، درباره کاهش فروش می‌گوید:"سال گذشته در همین موقع از سال، روزانه حدود ۱۰۰ جفت کفش می‌فروختیم، اما حالا خوش‌بینانه اگر روزی ۳۰ جفت بفروشیم، راضی هستیم. مردم دیگر توان خرید ندارند. بسیاری از مشتریان وقتی قیمت‌ها را می‌شنوند، از خرید منصرف می‌شوند."
وی در خصوص قیمت‌های جدید کفش‌ها اضافه می‌کند:"سال گذشته یک جفت کفش متوسط را ۵۰۰ هزار تومان می‌فروختیم، اما امسال همان کفش حدود ۹۰۰ هزار تا یک میلیون تومان شده است. با این حال، هزینه‌های ما هم افزایش پیدا کرده و سودی برای ما باقی نمی‌ماند."
قطعی برق و گاز؛ مانعی دیگر برای تولیدکنندگان
علاوه بر مشکلات اقتصادی، قطعی برق و گاز در شهرک‌های صنعتی نیز بر وخامت اوضاع افزوده است. برخی کارگاه‌های تولیدی که به شهرک قرچک منتقل شده‌اند، از کمبود زیرساخت‌های مناسب گلایه دارند.
محمد کریمی، صاحب یک کارگاه تولید کفش در این شهرک، می‌گوید:"دو روز در هفته برق نداریم و یک روز هم گاز قطع است. چطور می‌توانیم در چنین شرایطی تولید کنیم؟ بسیاری از همکارانم تصمیم گرفته‌اند به تهران برگردند، اما اجاره‌ها بالا است و توان مالی آن را ندارند."
ورود کفش‌های قاچاق و چالش‌های بازار داخلی
یکی از مشکلات اساسی تولیدکنندگان داخلی، ورود گسترده کفش‌های قاچاق به بازار است. این کفش‌ها که اغلب از طریق مناطق آزاد و مرزهای جنوبی وارد کشور می‌شوند، با قیمت‌های پایین‌تری نسبت به تولیدات داخلی به فروش می‌رسند.
رضایی، فروشنده‌ای که در بازار کفش فعال است، درباره این موضوع می‌گوید:"کفش‌های خارجی که در بازار می‌بینید، بسیاری از آنها فیک هستند و کیفیت لازم را ندارند، اما چون ارزان‌تر هستند، مشتری‌ها به سمت آنها می‌روند. از طرفی، برخی تولیدات داخلی که برندشان به لاتین نوشته شده، به‌عنوان کالای قاچاق توقیف می‌شوند، در حالی که این تولیدات ایرانی هستند!"
بیکاری و تعطیلی گسترده کارگاه‌ها
بر اساس پیش‌بینی فعالان این صنعت، در صورت ادامه این شرایط، تا پایان سال ۲۰ تا ۳۰ درصد از کارگاه‌ها، بنکداران و تک‌فروشان این صنف از بازار خارج خواهند شد. احمد شیعه، رئیس اتحادیه کفاشان دست‌دوز تهران، هشدار می‌دهد:"اگر وضعیت به همین شکل ادامه پیدا کند، بسیاری از کارگران این صنعت بیکار شده و به شغل‌هایی مثل رانندگی اسنپ یا دستفروشی روی می‌آورند. این اتفاق علاوه بر مشکلات اقتصادی، تبعات اجتماعی نیز به همراه خواهد داشت."
وی از مسئولان درخواست می‌کند که برای جلوگیری از تعطیلی گسترده کارگاه‌های تولیدی، حمایت‌های عملی و فوری را در دستور کار قرار دهند:"وزارت صمت و سایر نهادهای مسئول باید به مشکلات اصناف تولیدی توجه ویژه داشته باشند. اگر تولید داخل حمایت نشود، بازار بیش از پیش در اختیار کالاهای قاچاق قرار می‌گیرد و صنعت کفش کشور نابود می‌شود."
ضرورت عبور از بحران
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که صنعت کفش تهران با بحران جدی مواجه است. افزایش هزینه‌های تولید، کاهش قدرت خرید مردم، ورود گسترده کالاهای قاچاق و مشکلات زیرساختی، این صنعت را در معرض سقوط قرار داده است.
تولیدکنندگان و فروشندگان امیدوارند که با مداخله دولت و ارائه راهکارهای حمایتی، بتوانند از این بحران عبور کنند، اما در شرایط فعلی، چشم‌انداز روشنی برای این صنعت دیده نمی‌شود.