تحولات اخیر در غرب سوریه، نشانه‌هایی از تغییرات بنیادین در معادلات میدانی این کشور را نمایان کرده است. در حالی که تحریرالشام قدرت را در دمشق در دست گرفته، اعتراضات داخلی و پیشروی نیروهای اشغالگر صهیونیستی در جنوب، شرایط را پیچیده‌تر کرده است.
نورنیوز-گروه بین الملل: ورود بازیگران جدید به عرصه نظامی، احتمال افزایش تنش‌ها را تقویت کرده و سیاست‌های متناقض غرب، چشم‌انداز آینده این بحران را مبهم‌تر ساخته است.
تحولات اخیر در غرب سوریه، به‌ویژه در لاذقیه و طرطوس، نشان از تغییرات عمیق در معادلات میدانی این کشور دارد. در شرایطی که تحریرالشام تحت رهبری ابومحمد الجولانی قدرت را در دمشق به دست گرفته، نشانه‌های یک بحران داخلی تازه در حال آشکار شدن است. اعتراضات مردمی علیه سیاست‌های حاکمیت جدید، همراه با پیشروی‌های نیروهای اشغالگر صهیونیستی در جنوب سوریه، بر پیچیدگی اوضاع افزوده است. در چنین فضایی، رویکردهای جدید در کنترل اوضاع داخلی، نحوه واکنش به تهدیدات خارجی و میزان مداخله بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی، بیش از پیش اهمیت یافته است.
ظهور نیروی جدید و تشدید درگیری‌ها
غرب سوریه در هفته‌های اخیر به یکی از کانون‌های اصلی تنش تبدیل شده است. از یک‌سو، تحریرالشام تلاش کرده تا با سرکوب گسترده اعتراضات، موقعیت خود را در این منطقه تثبیت کند، و از سوی دیگر، گزارش‌هایی از تشکیل یک نیروی جدید با عنوان شورای نظامی آزادسازی سوریه منتشر شده که ممکن است معادلات سیاسی و امنیتی در این کشور را تحت تاثیر قرار دهد. تصرف یک پایگاه نیروی دریایی ارتش سوریه در لاذقیه توسط این گروه، نشان از آغاز فاز جدیدی از درگیری‌ها دارد. این شورا به رهبری سرتیپ غیاث سلیمان دلا از فرماندهان باسابقه ارتش سوریه اعلام موجودیت کرده و ممکن است در آینده به یکی از بازیگران کلیدی عرصه نظامی این کشور تبدیل شود.
الگوی سرکوب داخلی و نارضایتی عمومی
تحولات میدانی، الگوی سرکوب و کنترل داخلی را نیز دستخوش تغییر کرده است. نیروهای تحریرالشام در هفته‌های اخیر عملیات گسترده‌ای را در مناطق مختلف لاذقیه اجرا کرده‌اند. حرف الساری، بعبدة، دویر بعبدة و الدالیة شاهد حملات سنگین توپخانه‌ای و هوایی بوده‌اند که هدف اصلی آن، سرکوب اعتراضات و تثبیت موقعیت نیروهای تحت فرمان الجولانی بوده است. اما این اقدامات در کنار مشکلات اقتصادی و معیشتی، شکاف‌های داخلی را بیش از پیش عمیق کرده است. در حالی که بحران اقتصادی موجب افزایش نارضایتی عمومی شده، سیاست‌های امنیتی دولت جدید نیز فضای تنش را گسترش داده و احتمال تشدید درگیری‌ها را افزایش داده است.
پیشروی اشغالگران صهیونیستی در جنوب سوریه
پیشروی‌های جدید نیروهای اشغالگر صهیونیستی در جنوب سوریه، یکی از مهم‌ترین ابعاد این تحولات است. منابع محلی تأیید کرده‌اند که نظامیان اسرائیلی با عبور از برخی خطوط پیشین، وارد مناطق جدیدی در استان قنیطره شده و اقدام به ایجاد پست‌های ایست و بازرسی در نقاط استراتژیک کرده‌اند. این روند، بخشی از سیاست تثبیت حضور نظامی اسرائیل در مرزهای جولان اشغالی است که هدف آن، ایجاد یک کمربند امنیتی جدید در جنوب سوریه به نفع تل‌آویو خواهد بود. در چنین شرایطی، سکوت برخی بازیگران بین‌المللی در برابر این تحولات، نشان‌دهنده رویکرد دوگانه‌ای است که در قبال سوریه اتخاذ شده است.
سیاست‌های متناقض غرب در قبال دمشق
سیاست‌های غرب در مواجهه با حاکمیت جدید دمشق نیز نشانه‌هایی از تغییر را به نمایش گذاشته است. برخی تحریم‌های اعمال‌شده علیه سوریه، به‌ویژه در حوزه اقتصادی از سوی بریتانیا لغو شده و اتحادیه اروپا نیز برخی محدودیت‌ها را به حالت تعلیق درآورده است. این روند، حاکی از بازتعریف روابط غرب با حکومت تحت رهبری تحریرالشام است. در همین حال، رسانه‌های غربی نیز که در گذشته بر سرکوب‌های داخلی در سوریه تمرکز زیادی داشتند، اکنون در قبال اقدامات تحریرالشام در لاذقیه و دیگر مناطق این کشور، رویکردی محتاطانه‌تر اتخاذ کرده‌اند. این سیاست دوگانه، می‌تواند زمینه را برای تحکیم قدرت گروه‌های نیابتی در سوریه فراهم کند و موازنه قوا را به‌نفع بازیگران خارجی تغییر دهد.
چشم‌انداز آینده
تحولات اخیر، پیامدهای راهبردی عمیقی برای آینده سوریه خواهد داشت. تمرکز دولت جدید بر مدیریت اعتراضات داخلی، در حالی که تهدیدات خارجی به‌ویژه در جنوب سوریه در حال گسترش هستند، نشان می‌دهد که اولویت‌های امنیتی دمشق با چالش‌هایی جدی مواجه شده است. در این میان، سناریوی تجزیه سوریه همچنان به‌عنوان یکی از احتمالات مطرح است، به‌ویژه با توجه به تغییرات جمعیتی و افزایش تحرکات نظامی در برخی مناطق حساس. این وضعیت، فرصتی برای بازیگران خارجی از جمله آمریکا، ترکیه و اسرائیل فراهم می‌کند تا نفوذ خود را در سوریه گسترش دهند و معادلات میدانی را به‌نفع خود تغییر دهند.
آینده سوریه در گرو نحوه مدیریت این بحران چندلایه است. اگر حاکمیت جدید نتواند شکاف‌های داخلی را کاهش دهد و تهدیدات خارجی را به‌طور مؤثر مدیریت کند، احتمال تشدید درگیری‌ها و مداخلات خارجی افزایش خواهد یافت. در مقابل، اگر روندی برای مذاکره و بازتعریف ساختار قدرت در سوریه آغاز شود، ممکن است زمینه برای کاهش تنش‌ها فراهم گردد. با این حال، در شرایط کنونی، نشانه‌ها حاکی از آن است که رقابت بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی همچنان ادامه خواهد داشت و سوریه درگیر یکی از پیچیده‌ترین دوره‌های تاریخی خود باقی خواهد ماند.