قصه‌های قرآنی منطبق با اصول نوین داستان‌نویسی

نورنیوز-گروه فرهنگی:  بنا به تحقیق، 208 قطعه داستانی در قرآنی مجید آمده است که برخی ادامه برخی دیگر و بعضی از آنها نیز کامل و مستقل هستند.

63 سوره از 114 سوره قرآن کریم، حاوی قصه و حکایتی است و این یعنی آن که بیش از نیمی از سوره‌های قرآن، با هنر قصه پردازی به انتقال پیام خود پرداخته‌اند .

 بیشترین قصه های قرآنی ابتدا در سوره اعراف و پس از آن بقره هستند و سوره آل عمران در رتبه سوم قرار دارد .

 بیشترین داستان‌های قرآنی درباره حضرت موسی و قوم بنی اسرائیل و فرعونیان است . پس از آن، بالاترین آمار متعلق به داستان‌های حضرت ابراهیم (ع) و داستان‌های حضرت عیسی (ع) و مادرش حضرت مریم (ع) است .

 هیچ یک از داستان‌های قرآنی براساس خیال پردازی یا شخصیت های فرضی نیست و همه قصه‌های قرآن واقعیت داشته‌اند و در واقع، روایتی الهی از یک رویداد حقیقی هستند .

گروهی از داستان‌های قرآن با استفهام تقدیری آغاز می‌شوند . این نوع استفهام، یکی از صنایع ادبی در فن داستان‌نویسی است که مخاطب را تشویق می‌کند تا قصه را پیگیری کند; (طه/9 و ص/20) . در این روش معمولا داستان با این مقدمه آغاز می شود: «آیا این خبر را شنیده‌اید که ...» .

 گروهی از داستان‌های قرآنی با روش نوین (چکیده نویسی) آغاز می‌شود; یعنی قبل از شروع متن اصلی داستان، در جملات کوتاهی چکیده و هدف اصلی داستان می‌آید و سپس از ایجاد آمادگی ذهنی، به اصل مطلب پرداخته می‌شود . به عنوان نمونه، به آیات 10 تا 20 سوره اعراف - داستان آفرینش - مراجعه کنید .

گاهی از همین روش به صورت معکوس استفاده شده است ; یعنی ابتدا داستان اصلی آورده شده، سپس به بیان خلاصه و چکیده آن پرداخته شده است تا در جمع بندی به خواننده کمک کند; (آل عمران/59) .

شیوه قرآن در بیان قصه های عاشقانه بسیار لطیف و عبرت انگیز است . در قرآن کریم سعی شده است تا با مسائل عشقی به صورت سمبلیک و اشاره وار برخورد شود و از ارائه جزئیات یا به زبان آوردن صریح و زننده، خودداری شود . با خواندن داستان یوسف و زلیخا، این نکته را در خواهید یافت .

 یک نکته جالب در داستان‌های قرآنی، شکسته شدن حصار زمان است . گاهی حتی یک داستان در دل داستان دیگر آورده می شود; در حالی که در زمان های مختلف رخ داده‌اند . این خصوصیت قرآن، باعث می شود تا انسان با دقت و موشکافی، سعی در چیدن صحیح قطعات مختلف این داستان‌ها کند و تمرکز بیشتری پیداکند .

 نکته زیبای دیگر آن که در قصه های قرآنی، جایگاه خاص زنان و نقش تعیین‌کننده و محوری آنان در اغلب داستان‌های قرآنی است; (تحریم 10 و 11) .

زنان در داستان های قرآنی، به وضوح معرفی می‌شوند و شخصیتی مستقل دارند .

قرآن در جاهایی که می خواهد الگویی عمومی ارائه کند و یا اندرزی فراگیر در داستان های خود مطرح کند، از کلمات عامی مانند مردی از خاندان فرعون (مؤمن/28) یا زن لوط و زن نوح (تحریم/10) استفاده می کند .