پس از ماه‌ها بحران سیاسی، دولت نواف سلام در لبنان تشکیل شد. اما آیا تشکیل این دولت به معنای عقب‌نشینی مقاومت است یا تاکتیکی برای حفظ قدرت و طراحی ایجاد موازنه سیاسی در آینده؟
نورنیوز-گروه بین الملل: پس از ماه‌ها کشمکش سیاسی، دولت نواف سلام در لبنان تشکیل شد؛ کابینه‌ای که برخلاف تبلیغات رسانه‌های غربی، نه نشانه حذف مقاومت از معادلات قدرت، بلکه حاصل تصمیمات هوشمندانه از سوی حزب‌الله و جنبش امل برای عبور از بحران و مدیریت تحولات آینده است. حزب‌الله و امل با سیاستی درست، اجازه دادند که دولت تشکیل شود تا روندهای سیاسی لبنان به بن‌بست نرسد، اما این به معنای عقب‌نشینی نیست. این دو جریان با حفظ پایگاه مردمی و سیاسی خود در مسیر بازآرایی قدرت تا انتخابات آینده، برنامه‌هایی راهبردی برای تغییر موازنه قدرت به نفع محور مقاومت در نظر دارند.
چرا حزب‌الله با تشکیل دولت همراهی کرد؟
نظام سیاسی لبنان در ماه‌های اخیر تحت فشار شدید خارجی به‌ویژه از سوی آمریکا و عربستان، قرار داشت. واشنگتن در تلاش بود تا با حذف کامل حزب‌الله از کابینه، نوعی حکمرانی بدون مقاومت را به بیروت تحمیل کند. اما حزب‌الله، به‌جای ورود به یک رویارویی مستقیم از استراتژی صبر و انتظار استفاده کرد. مقاومت، به‌جای معرفی وزرای رسمی از چهره‌های تکنوکرات و همسو در کابینه استفاده کرد و در عین حال، مانع از سیطره کامل جریان‌های غرب‌گرا بر وزارتخانه‌های کلیدی شد.
انتخاب یاسین جابر از نزدیکان جنبش امل به‌عنوان وزیر دارایی نیز نتیجه چانه‌زنی‌های دقیق حزب الله و امل بود. آمریکا قصد داشت وزارت دارایی را از کنترل شیعیان خارج کند، اما حزب‌الله و امل، با مذاکرات پشت‌پرده، مانع از تحقق این هدف شدند.
تغییر آرایش قدرت در دولت جدید
کابینه نواف سلام در مقایسه با دولت نجیب میقاتی، شاهد افزایش نفوذ جریان‌های مسیحی راست‌گرا مانند «قوات لبنانیه» است. وزارت امور خارجه به یوسف رجی از اعضای این حزب سپرده شده که روابط نزدیکی با عربستان دارد. همچنین، انتخاب احمد الحجار به‌عنوان وزیر کشور که از چهره‌های امنیتی نزدیک به ریاض محسوب می‌شود، نشان‌دهنده تلاش برای افزایش فشار بر نیروهای مقاومت در داخل لبنان است.
با این حال، حزب‌الله و امل اجازه ندادند که این تغییرات به یک پیروزی قطعی برای جریان غرب‌گرا تبدیل شود. مقاومت هنوز ابزارهای مهمی در اختیار دارد: پایگاه مردمی قدرتمند در میان شیعیان و حتی بخش‌هایی از مسیحیان، حضور مؤثر در نهادهای امنیتی و توانایی بسیج خیابانی در صورت لزوم. این یعنی اگرچه حزب‌الله به‌صورت موقت در چینش دولت انعطاف نشان داده، اما همچنان قدرت مداخله و تغییر موازنه را در اختیار دارد.
گام بعدی مقاومت؛ مهار دولت و مدیریت صحنه سیاسی
این دولت، به دلیل اختلافات داخلی و فشارهای خارجی به احتمال قوی نمی تواند دولت پایداری باشد. به نظر می رسد حزب‌الله و امل با بهره‌گیری از ظرفیت‌های پارلمانی و مردمی خود، قصد دارند روندهای تصمیم‌گیری را به‌گونه‌ای هدایت کنند که جهت گیری های ضد مقاومت از سوی این کابینه به حداقل برسد. همچنین، جریان‌های همسو با حزب‌الله از جمله جبهه ملی آزاد (به رهبری جبران باسیل)، می‌توانند در مقاطع حساس با کنشهای سیاسی موثر، دولت را برای اقدامات احتمالی ضد مقاومتی تحت فشار قرار دهند.
از سویی حضور چهره‌هایی مانند نبیه بری در رأس مجلس، تضمین‌کننده این است که هیچ تصمیمی در لبنان بدون هماهنگی با مقاومت اتخاذ نخواهد شد. این یعنی اگرچه آمریکا و عربستان در مهندسی کابینه جدید نقش پررنگی داشتند، اما حزب‌الله و امل همچنان ابزارهای کلیدی برای مهار دولت و جلوگیری از هرگونه تصمیم‌گیری علیه محور مقاومت را در اختیار دارند.
صبر راهبردی و آمادگی برای تغییر موازنه
تشکیل دولت نواف سلام، نتیجه‌ای از تعاملات داخلی و فشارهای خارجی است، اما برخلاف تصور جریان‌های غرب‌گرا، این دولت نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن ملاحظات مقاومت دوام بیاورد. حزب‌الله و جنبش امل، با اتخاذ یک رویکرد تاکتیکی، اجازه دادند که روند سیاسی لبنان متوقف نشود اما به‌طور قطع از ظرفیت‌های خود برای بازگرداندن موازنه قدرت به نفع محور مقاومت استفاده خواهند کرد. انتخابات آینده، فرصت اصلی حزب‌الله برای تثبیت جایگاه خود و خنثی‌سازی پروژه‌های آمریکا و عربستان در لبنان خواهد بود.