"اسفند" یکی از تازه‌ترین آثار سینمای دفاع مقدس است که به زندگی شهید علی هاشمی و نقش او در عملیات خیبر می‌پردازد. این فیلم با پرداختن به چالش‌های تعامل میان رزمندگان و بومیان خوزستان، روایتی تاریخی را به تصویر کشیده، اما در پرداخت سینمایی با موانعی مواجه شده است.
نورنیوز-گروه فرهنگی: فیلم اسفند به کارگردانی دانش اقباشاوی، تلاش می‌کند مقطعی حساس از دوران دفاع مقدس را با تمرکز بر شخصیت سرلشکر شهید علی هاشمی و نقش او در عملیات خیبر به تصویر بکشد. انتخاب چنین سوژه‌ای، که سرشار از درام، استراتژی نظامی و روابط انسانی است، پتانسیل بالایی برای خلق اثری تأثیرگذار دارد. اما چالش اصلی در اینجاست که فیلم نتوانسته از این ظرفیت بهره مناسبی بگیرد و در دام روایت‌های تکراری سینمای جنگی ایران افتاده است.
ساختار و روایت: تکرار یک الگو
یکی از مشکلات همیشگی سینمای دفاع مقدس، پرداخت سطحی به شخصیت‌ها و غرق شدن در کلیشه‌های مرسوم است. "اسفند" نیز تا حدی از این قاعده مستثنی نیست. فیلم تلاش می‌کند شهید علی هاشمی را به عنوان فرمانده‌ای باهوش، مردمی و آینده‌نگر نشان دهد، اما شخصیت‌پردازی او در حدی نیست که بتواند از یک تصویر نمادین فراتر برود. روایت فیلم، علی‌رغم داشتن پتانسیل دراماتیک، در بسیاری از لحظات به یک گزارش تاریخی نزدیک می‌شود تا یک داستان سینمایی پویا.
تلاش‌های ستودنی، اما ناکافی
محمدرضا مسعودی، مهدی زمین‌پرداز و دیگر بازیگران تلاش کرده‌اند تا به شخصیت‌های خود جان بدهند، اما ضعف در دیالوگ‌نویسی و نبود موقعیت‌های دراماتیک قوی باعث شده که اجرای آن‌ها کمتر در ذهن مخاطب بماند. یکی از نقاط ضعف فیلم، عدم پرداختن به چالش‌های درونی شخصیت‌هاست. مخاطب کمتر با کشمکش‌های روحی شهید هاشمی مواجه می‌شود و بیشتر با تصویری تک‌بعدی از او روبه‌رو است.
چالش مقایسه با «اشک هور»
یکی از حاشیه‌های مهم" اسفند"، همزمانی اکران آن با فیلم" اشک هور" است که آن هم به زندگی سرلشکرشهید علی هاشمی می‌پردازد. این همزمانی ناگزیر، مقایسه‌هایی را میان دو فیلم ایجاد کرده است. اگرچه هنوز قضاوت درباره" اشک هور" زود است، اما تجربه نشان داده که وقتی دو اثر درباره یک موضوع ساخته می‌شوند، فیلمی که روایت بهتری داشته باشد در ذهن مخاطب باقی خواهد ماند.
فیلمی محترم، اما نه به‌یادماندنی
"اسفند" اثری است که تلاش دارد بخشی از تاریخ دفاع مقدس را زنده کند و بر نقش تعامل فرهنگی و مردمی در جنگ تأکید داشته باشد. بااین‌حال، فیلم در ارائه یک روایت سینمایی گیرا چندان موفق عمل نکرده و در بسیاری از لحظات درگیر کلیشه‌های رایج سینمای جنگی شده است. اگرچه این فیلم برای علاقه‌مندان به سینمای دفاع مقدس ارزش تماشا دارد، اما بعید است که بتواند جایگاهی ماندگار در این ژانر پیدا کند.