«الکساندر لانگلویس» طی یادداشتی در «نشنال اینترست» به بررسی اثر افزایش تنش‌ها بین ایران و رژیم صهیونیستی بر قوانین بین‌المللی پرداخت و نوشت «حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق در ماه گذشته یک وضعیت نگران‌کننده را ایجاد کرد».
نورنیوز- رسانه‌های خارجی: معدودی از هنجارهای بین‌المللی به اندازه کنوانسیون‌های وین که روابط کنسولی و دیپلماتیک را پوشش می‌دهند، مورد حمایت قرار می‌گیرند. این کنوانسیون بستری از حقوق بین‌الملل است که از سفارتخانه‌های خارجی و کارکنان آنها حمایت می‌کند. با این حال، همانطور که در جریان هفت ماه گذشته جنگ بین رژیم صهیونیستی و حماس ثابت شده است، هنجارهای بین‌المللی در حال شکست و ریشه‌کن شدن هستند که این روند به حمله رژیم صهیونیستی به نمایندگی دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در دمشق ختم شد.
تبادل آتش بین رژیم صهیونیستی و جمهوری اسلامی ایران در طول ماه آوریل که از مدت‌ها قبل بیم آن می‌رفت، دلیل و چرایی اهمیت حفظ و احترام به اصول بنیادی مانند حفاظت از اماکن دیپلماتیک برای جلوگیری از سقوط و هموارشدن سریع آتش‌افروزی‌ها به سمت یک جنگ تمام‌عیار و کنترل‌نشده را نشان می‌دهد. بدترین دشمنان هم باید به قوانین بین‌المللی و عرفی احترام بگذارند.
کنوانسیون‌ها
دو کنوانسیون اکثر قوانین مربوط به اماکن و فعالیت‌های دیپلماتیک را تعریف می‌کند؛ یکی کنوانسیون ۱۹۶۱ وین در مورد روابط دیپلماتیک و کنوانسیون ۱۹۶۳ وین در مورد روابط کنسولی.
هسته اصلی این کنوانسیون‌ها، مواردی است که امنیت را تعریف و تضمین می‌کنند؛ به‌گونه‌ای که دیپلمات‌ها بتوانند مأموریت‌های خود را بدون ترس از انتقام، دستگیری، ناپدید‌شدن یا مرگ انجام دهند. دولت‌ها از طریق این کنوانسیون‌ها، امنیت شهروندان خود را که در اماکن خارج از کشور کار می‌کنند، تضمین می‌کنند.
ماده 22 کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک بهصراحت میگوید: «محل ماموریت مصون است». علاوه بر این، «دولت پذیرنده موظف است تمام اقدامات مناسب را برای حفاظت از اماکن مأموریت در برابر هرگونه نفوذ یا آسیب انجام دهد و از هرگونه برهم‌زدن آرامش مأموریت‌ها یا لطمه‌زدن به حیثیت آن جلوگیری کند». ماده 31 کنوانسیون وین نیز در مورد روابط کنسولی این نکات را تکرار می‌کند.
هر دو کنوانسیون «محل» را به‌عنوان «ساختمان‌ها یا بخش‌هایی از ساختمان‌ها و زمین‌های فرعی آنها، بدون توجه به مالکیت که برای اهداف مأموریت، از جمله محل سکونت رئیس مأموریت استفاده می‌شود» تعریف می‌کنند. این نکته بسیار مهم است؛ زیرا برخی تلاش کرده‌اند انکار کنند که جریان و ساختار دمشق، کنسولگری یا بخشی از یک مأموریت دیپلماتیک بوده است. اما برخی از کارشناسان حقوقی استدلال می‌کنند، این موضوع کمتر مربوط به کنوانسیون های وین است و بیشتر مربوط به قوانین جنگ در مورد آسیب غیرنظامیان یا مسائل اساسی حاکمیت دولت مربوط است.
حاکمیت و جنگ
برخی عنوان می‌کنند در زمینه حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران، مسائل مربوط به حاکمیت و قوانین عرفی کاربرد بیشتری دارند، با این فرض که بندهای نقض‌ناپذیر کنوانسیون‌های 1961 و 1963 وین در مورد حمله رژیم صهیونیستی به دمشق اعمال نمی‌شوند؛ چراکه جمهوری اسلامی ایران، رژیم صهیونیستی و سوریه تایید کردند که هیچ غیرنظامی‌ای در این حملات کشته نشده‌اند.
این در حالی است که سفارتخانه‌ها طبق کنوانسیون‌های وین، دارایی حاکمیتی یک دولت در کشور دیگری هستند و حمله به این مجتمع‌ها فقط در موارد معدودی بنا به عرف، قانونی است؛ از جمله زمانی که دو طرف در حال جنگ باشند، اما ایران و رژیم صهیونیستی رسما در حال جنگ نیستند، اگرچه تعاملات آنها به سختی صلح‌آمیز است.
با توجه به اینکه اکثر کشورها در هر شرایطی هرگونه حمله به سازمان‌های دیپلماتیک و قلمرو مستقل خود رد می‌کنند، توجیه حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق امری دشوار است. ایالات متحده آمریکا_ حامی اصلی رژیم صهیونیستی _ پس از حمله رژیم اسرائیل به کنسولگری ایران به این موضوع اعتراف کرد و «سابرینا سینگ»، معاون سخنگوی پنتاگون اذعان داشت که «ما از حمله به ساختمان‌های دیپلماتیک حمایت نمی‌کنیم.»
به این ترتیب، حمله رژیم اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق باید به‌طور گسترده محکوم شود. با این حال، متأسفانه، ملاحظات ژئوپلیتیکی و منافع سیاسی همچنان بر اقدامات رهبران جهان غلبه دارد؛ زیرا کشورها حتی به بهای زیرپاگذاشتن حقوق بین‌الملل و تلاش‌های گسترده‌تر برای حفظ امنیت مردم، از متحدان خود به هر قیمتی محافظت می کنند؛ در نتیجه وضعیت دنیا بدتر شده است.