نورنیوز-رسانههای خارجی؛ در کمتر از یک هفته، سه رویداد بزرگ رخ داد که قبل از جنگ غزه غیرقابل تصور بود. نخست، روز دوشنبه 20 می (31 اردیبهشت) دفتر دادستانی دادگاه کیفری بینالمللی (ICC) برای «بنیامین نتانیاهو»، نخستوزیر و «یوآو گالانت»، وزیر دفاع رژیم صهیونیستی بهخاطر جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت خواستار صدور حکم جلب شد.
دو روز بعد، دولتهای نروژ، اسپانیا و ایرلند اعلام کردند که کشور فلسطین را در 28 می (8خرداد)
به رسمیت میشناسند. رژیم صهیونیستی در واکنشی خشمگینانه، از این اقدام بهعنوان «پاداش به تروریسم» یاد کرد و سفیران خود در این سه کشور را به اورشلیم فراخواند.
بیش از 140 کشور در سازمان ملل متحد فلسطین را به عنوان یک کشور به رسمیت میشناسند و اکثر کشورهای اروپای غربی معتقدند که تشکیل دولت فلسطین باید از طریق روند مذاکرات بین رژیم اسرائیل و فلسطینیها و نه به صورت به رسمیتشناختن یکجانبه تحقق پیدا کند. اگرچه این اقدام تا حد زیادی نمادین بود، اما این سه کشور معتقد بودند که این حرکت برای حفظ هرگونه شانس دستیابی به راه حل دو کشوری ضروری است.
روز جمعه 24 می (4خرداد) دیوان بینالمللی دادگستری سازمان ملل (ICJ) هم حکم داد که رژیم صهیونیستی میبایست عملیات نظامی فعلی در رفح را متوقف کند. این سازمان همچنین به رژیم صهیونیستی دستور داد تا گذرگاه مرزی رفح با مصر را باز کند تا امکان ورود کمکهای بشردوستانه و اطمینان از دسترسی بازرسان و ماموران کمیته حقیقتیاب به غزه فراهم شود.
این حکم بخشی از یک پرونده گستردهتر است که توسط آفریقای جنوبی به دادگاه ارائه شده و مدعیان این پرونده ادعا میکند که اقدامات رژیم اسرائیل در غزه یک نسلکشی است؛ ادعایی که تلآویو آن را رد میکند و قاضی هم هنوز در این مورد تصمیمی اتخاذ نکرده است. این تصمیم دادگاه از نظر قانونی الزامآور تلقی میشود، اما بدون اقدام شورای امنیت سازمان ملل، حکمی غیرقابل اجراست. البته ممکن است در شورای امنیت نیز ایالات متحده از حق وتوی خود استفاده کند.
تمام این اتفاقات در کنار اعتراضات گسترده مردمی رخ داده است؛ اعتراضهایی که با ادامه جنگ غزه افزایش یافته است. تظاهرات بهطور هفتگی در لندن و دیگر شهرهای جهان ادامه دارد و موج آن مراکز علمی و دانشگاههای سراسر ایالاتمتحده و اروپا را به لرزه درآورده است.
حتی در داخل رژیم اسرائیل و علیرغم اینکه اکثر اسرائیلیها همچنان از جنگ حمایت میکنند، اعتراضات برای قبول آتشبس برای آزادی اسرایی که هنوز در دست حماس هستند، تشدید شده است. همچنین انتقادها از بنیامین نتانیاهو برای شکست در اعلام استراتژی «دوران پس از جنگ در غزه»حتی در داخل کابینه جنگی رژیم صهیونیستی بهطور فزایندهای افزایش یافته است.
ضدحمله رژیم اسرائیل و امریکا
افزایش فشار بینالمللی علیه رژیم اسرائیل در کوتاهمدت احتمالاً به یک اتحاد نسبی یا «ضدحمله در برابر انتقادات» منجر میشود. چنانکه صهیونیستها بهسرعت حکم دیوان بینالمللی دادگستری را رد کردند و بنیامین نتانیاهو حکم دیوان بینالمللی کیفری را «خشونت اخلاقی و نوعی بیحرمتی» خواند. نتانیاهو بهصراحت گفت که اسرائیل تا رسیدن به اهدافش به جنگ ادامه خواهد داد.
تنها دو روز پس از حکم دیوان بینالمللی دادگستری سازمان ملل (ICJ)، رژیم اسرائیل یک حمله هوایی علیه غزه انجام داد. هدف صهیونیستها، شبهنظامیان ارشد حماس اعلام شد، اما در این حمله حداقل 45 نفر در یک اردوگاه چادری در رفح جان خود را از دست دادند.
مجموعه اقدامات بینالمللی احتمالاً موجب حمایت دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور امریکا از رژیم اسرائیل خواهد شد. رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا شخصاً از احکام دیوان کیفری بینالمللی به عنوان «احکامی ظالمانه» انتقاد کرد و ممکن است در ادامه دموکراتها به جمهوریخواهان بپیوندند و به دنبال تحریم علیه دیوان کیفری بینالمللی باشند. کاخ سفید نیز در قبال حکم دیوان کیفری بینالمللی ICJ سکوت کرده است و مقامات دولت گفتهاند که عملیات رفح هنوز از خطوط قرمز بایدن عبور نکرده است.
تنها زمینه ای که ممکن است شاهد تغییراتی در آن باشیم، جریان کمکهای بشردوستانه به غزه است. هر دو احکام دیوان بینالمللی کیفری و دیوان بینالمللی دادگستری عمدتاً بر این موضوع تمرکز دارند و حصول اطمینان خاطر در خصوص رسیدن کمکهای بشردوستانه به غیرنظامیان غزه نیز اولویت اصلی دولت بایدن در گفتگو با نتانیاهو در مورد حمله رفح بوده است.
رژیم اسرائیل و مصر یکدیگر را به دلیل توقف کمکها به رفح در هفتههای اخیر و پس از تصرف بخش مرزی غزه متهم کردهاند، اما این احکام هر دو طرف را برای دستیابی به توافق برای بازگشایی گذرگاه تحت فشار قرار میدهد و ایالات متحده در حال هماهنگی با مصر برای یافتن راهحلهایی در این راستاست.
آیا دیدگاهها تغییر میکند
وقایع اخیر اشاره به تغییر دیدگاهها و جریانات در نحوه نگاه گستردهتر جهان به مناقشه رژیم اسرائیل و فلسطین دارد. این تغییرات نشان میدهند که دولتها و نهادهای بینالمللی در خصوص واگذاری تمام اهرمهای فشار و قدرت خود به واشنگتن در خصوص مناقشه رژیم اسرائیل و فلسطین تمایل کمتری دارند.
پاسخ ابتدایی رژیم اسرائیل و ایالات متحده آمریکا به اقدامات سازمانها و کشورها، بدون شک مقاومت در برابر اقدامات آنها خواهد بود. رژیم اسرائیل غالبا ادعا کرده است که سازمان ملل متحد علیه آن متعصبانه رفتار میکند. تلآویو این ادعاها را اینگونه توجیه میکند که از سال 2015 و 2022، 140 قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل علیه اسرائیل تصویب شده؛ در حالی که تنها 60 قطعنامه علیه سایر کشورها تصویب شده است است. بنابراین اسرائیل هفته گذشته را به عنوان هفتهای که در آن بیش از پیش احساس انزوا کرده بود در نظر خواهد گرفت. واکنش فوری آنها در برابر این انزوای شدید، این خواهد بود که احکام دادگاه را پس بزنند، اما زمانی که جنگ در نهایت به پایان برسد، اسرائیلیها و فلسطینیها یک انتخاب خواهند داشت که آیا همراه با اجماع بینالمللی در جستجوی راهحلی برای حل این مناقشه باشند یا اینکه بهتنهایی به راه خود ادامه دهند.