نورنیوز ـ گروه بین‌الملل: آمریکا از ابتدای جنگ نابرابر ائتلاف سعودی علیه یمن، نقش گسترده‌ای در ایجاد این بحران و تداوم آن ایفا کرده و دولت بایدن اگر خواستار تغییر نقش آمریکا در راستای پایان بخشدن به بحران است، باید به تغییراتی فراتر از سیاست‌های تسلیحاتی بیاندیشد.
نقش آمریکا در تداوم بحران یمن تنها به تجهیز تسلیحاتی ائتلاف سعودی محدود نمی‌شود و ابعاد بسیار گسترده‌تری دارد. از نگاه بسیاری از تحلیل‌گران این جنگ از اول با هدف حفظ منافع آمریکا در منطقه آغاز شد و بیانگر نگرانی عمیق این مداخله‌گر فرامنطقه‌ای از تغییر موازنه قدرت در غرب آسیا است.
دولت اوباما در سال 2015 یک مداخله گسترده نظامی در یمن را به عنوان تنها راهکار موجود برای حفظ منافع آمریکا پذیرفت. علاوه بر پشتیبانی تسلیحاتی، لجستیکی، اطلاعاتی و تبلیغاتی و حتی مستشاری نظامی از این جنگ، کاخ سفید از توان دیپلماتیک خود برای نادیده‌گرفتن جنایت‌های ائتلاف سعودی بهره‌برداری کرده است.
واشینگتن به خصوص در دو سال گذشته و با افزایش توان دفاعی یمن، میلیاردها دلار تسلیحات را به ریاض فروخته که به عنوان یک موفقیت برای دولت ترامپ ارزیابی می‌شود. همچنین تا نوامبر سال 2018، آمریکا سوخت جنگنده‌هایی را تأمین می‌کرد که بمب‌های آن‌ها سبب کشته شدن غیر نظامیان بسیاری در یمن از جمله کودکان شد.
دولت ترامپ در ماه‌های پایانی قصد داشت 23 میلیارد دلار تسلیحات پیشرفته نظیر جنگنده‌های F-35 و پهپادهای Reaper را به عربستان سعودی بفروشد. آن‌ها در 2019 نیز، با وجود مخالفت دموکرات‌ها در کنگره قراردادی به ارزش ۸ میلیارد و یک‌صد هزار دلار برای فروش سلاح با ریاض منعقد کردند.
به تعبیر شیرین العدیمی، استاد یمنی‌الاصل دانشگاه میشیگان، «آمریکا به جز کشیدن مستقیم ماشه، هر کاری در جنگ یمن انجام داده است».
آمریکا همه تلاش خود را برای مصونیت مقامات سعودی و اماراتی از تبعات بین‌المللی جنایات خود به کار گرفته و دفاع در برابر این جنایات را اقدامی تروریستی می‌داند. از نگاه کاخ سفید انقلاب مردم یمن و آزادی جمعیت گسترده انقلابیون به ویژه انصارالله از آزار و اذیت دولت مرکزی، به معنای قدرت‌گیری ایران در منطقه است و باید سرکوب شود.
سرکوبی که مطابق آخرین گزارش سازمان ملل (دسامبر 2020) حدود 233 هزار نفر قربانی غیرنظامی داشته که بیشتر آن‌ها بر اثر نبود غذا، آب و خدمات بهداشتی جان خود را از دست داده‌اند.
نقش مخرب آمریکا در یمن تنها منحصر به این جنگ نیست. پیش از این جنگ نیز واشینگتن در قدرت گرفتن القاعده در یمن، کارشکنی در مسیر استخراج نفت این کشور و نیز وابسته نگه داشتن دولت صالح به عربستان سعودی، نقشی ویژه داشته است، نقشی که اسناد منتشر شده از سوی انصارالله طی روزهای اخیر نشان‌گر وسعت و قدمت آن است.
بایدن در نخستین روزهای ریاست جمهوری خود اعلام کرد که آمریکا دیگر از مداخله نظامی عربستان سعودی در جنگ یمن حمایت نمی‌کند اما جمله تکمیلی آن آشکار ساخت که واشینگتن همچنان ریاض را در مقابل انصارالله و ارتش یمن، پشتیبانی خواهد کرد. بایدن همزمان تصریح کرد: «ما به حمایت از عربستان و کمک به آن در دفاع از حاکمیت، تمامیت ارضی و مردم آن ادامه خواهیم داد».
او به بیان دیگر گفت، آمریکا در حال خروج از این جنگ نیست بلکه در حال چرخش به سمت جایگاهی است که در ظاهر، کمتر مخرب باشد.
سیاست اعلامی بایدن در موضوع یمن به شدت یادآور موضع اوباما در سال 2015 است. رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا در آغاز این بحران و برای توجیه حمایت خود از ائتلاف سعودی گفته بود؛ آمریکا در حفاظت از مرزهای عربستان در مقابل انصارالله ذی‌نفع است.
این سیاست سه مؤلفه اصلی دارد: «پایان عملیات‌های تهاجمی در یمن»، «تداوم حمایت از آنچه دفاع عربستان سعودی می‌خوانند» و «تلاشی جدید برای یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک».
در مورد مؤلفه‌های اول و دوم، قیدهای «تهاجمی» و «دفاع» بدین معناست که آمریکا جنگ در یمن را متوقف نخواهد کرد زیرا عربستان سعودی تاکنون تمام بمباران‌های خود را دفاعی قلمداد کرده و واشینگتن نیز این تلقی را پذیرفته است.
علاوه بر این، عربستان میزبان هزاران نیروی آمریکایی است و 17 درصد از ذخایر اثبات‌شده نفت جهان در اختیار دارد و به جز برهه‌هایی کوتاه همواره سیاست‌های نفتی خود را در راستای منافع واشینگتن تنظیم کرده‌است.
پیگیری یک راه‌حل دیپلماتیک نیز در شرایطی که حملات سعودی و هم‌پیمانانش به خرابه‌های باقی‌مانده در صنعا همچنان ادامه دارد و عملیات‌های انصارالله از سوی آمریکا محکوم می‌شود، طبعا با ماهیتی تبلیغاتی ارزیابی می‌شود.
همزمان با این بازی سیاسی در واشینگتن، بحران انسانی در یمن هر روز وخیم‌تر می‌شود، گروه‌های وابسته به القاعده فرصت بیشتری برای توسعه قدرت خود می‌یابند و جریان صدور تسلیحات با توجه به جایگاهی که در اقتصاد آمریکا دارد، ادامه خواهد یافت.
دلایل متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد آمریکا فاقد اراده لازم برای ایفای نقش میانجی و ایجاد صلح در یمن است. حمایت جو بایدن از صلح، پروپاگاندایی است که هدف اصلی از آن کاهش بار مسئولیت اخلاقی کاخ سفید نزد افکار عمومی داخلی و بین‌المللی است و دردی از مردم یمن رنج‌دیده یمن درمان نخواهد کرد.
نورنیوز